Bà Lự bị tai biến sau một cơn đột quỵ nhẹ. Một nửa người cứng đờ, miệng méo, lời nói đứt quãng. Mùi thuốc sát trùng và hơi thở nặng nề của bà bao trùm căn phòng tầng hai, nơi ngày xưa là phòng khách ấm cúng, giờ biến thành nơi điều trị tạm bợ.
Những ngày đầu, hai người con trai – anh Cường và anh Hậu – thay nhau vào viện chăm. Nhưng chỉ được ít lâu, họ viện cớ “bận công việc”, “phải lo cho con cái”. Người vợ của họ thì càng xa lánh, sợ “lây bệnh” hay “vướng mùi người già”.
Chỉ còn lại Tuấn – con rể út của bà, chồng của cô con gái út là Mai.
Tuấn vốn làm nghề sửa điện nước, tính tình hiền lành, ít nói. Anh không ruột rà máu mủ, vậy mà ngày nào cũng có mặt ở bệnh viện: đút cháo, lau người, giặt ga giường, thậm chí thay tã cho mẹ vợ. Anh làm cẩn thận, không hề than vãn.
Một buổi trưa, khi mọi người đã ra về, bà Lự nhìn anh, đôi mắt già nua ngân ngấn nước:
“Con à… sao con không sợ bẩn?”
“Bẩn à? Bẩn ngoài da thì tắm là hết, mẹ à. Chứ bẩn trong lòng mới đáng sợ.”
Bà khẽ run run bàn tay, cố đưa lên chạm vào mặt anh. Một giọt nước mắt lăn xuống.
Ba tuần sau, bà được cho xuất viện. Cơ thể vẫn liệt nửa bên, nhưng tinh thần tỉnh táo hơn.
Ngày bà về nhà, hai người con trai đứng ở cửa, vẻ lúng túng. Cường hỏi nhỏ:
“Giờ mẹ về, ai trông nom? Em út ở riêng rồi, còn vợ chồng con có hai đứa nhỏ…”
Bà Lự không nói. Tuấn lặng lẽ dìu bà vào phòng, lau lại giường chiếu, rồi sang bếp nấu cháo.
Chiều đó, bà bảo Mai gọi anh vào.
Bà rút từ dưới gối ra một phong bì dày, đã niêm phong kỹ bằng băng keo vàng, ghi dòng chữ nguệch ngoạc:
“Gửi con – người có lòng.”
“Con giữ lấy. Khi nào mẹ đi rồi, hẵng mở.”
“Mẹ ơi, con không dám…”
“Nghe mẹ. Coi như mẹ gửi lòng tin.”
Tuấn ngập ngừng, rồi cúi đầu nhận lấy, hai tay run run.
Một tháng sau, cơn tai biến thứ hai ập đến. Bà ra đi nhẹ nhàng, trong giấc ngủ.
Đám tang đơn sơ. Hai người con trai đến làm thủ tục, đứng khóc lấy lệ. Tuấn là người ngồi suốt đêm canh linh cữu, vừa trông hương khói vừa lau mặt mẹ.
Sau lễ hỏa táng, khi khói tro còn chưa tan hết, Mai tìm thấy di chúc của mẹ đặt trong ngăn kéo bàn thờ, bên cạnh cuốn sổ tiết kiệm. Bên ngoài dán thêm tờ giấy nhỏ:
“Chỉ được mở khi đủ mặt ba anh em và con rể Tuấn.”
Chiều hôm đó, bốn người ngồi quanh bàn gỗ cũ. Tuấn lặng lẽ đặt phong bì niêm phong mẹ đưa hôm trước lên bàn, bên cạnh di chúc. Anh chưa từng mở.
Cường thở dài:
“Chắc mẹ để ít tiền hậu sự thôi, mở ra cho xong.”
Mai run run xé niêm phong. Bên trong là chìa khóa tủ sắt nhỏ, cùng một tờ giấy viết tay run rẩy:
“Tài sản của mẹ gồm căn nhà này và số tiền tiết kiệm hơn một tỷ đồng.
Tất cả, mẹ để lại cho vợ chồng Mai và Tuấn – người đã không rời mẹ trong những ngày cuối.
Cường và Hậu – hai đứa con của mẹ – mẹ tha thứ, nhưng mẹ không thể tin giao.
Mẹ từng có thể sinh các con ra, nhưng không thể dạy các con làm người biết thương.”
Bên dưới là chữ ký run rẩy, ngày tháng rõ ràng, có xác nhận công chứng từ mấy tháng trước.
Cường đập bàn:
“Không thể nào! Mẹ lẫn rồi! Nhà này là tài sản chung của cha mẹ, sao mẹ để hết cho người ngoài được?”
Mai òa khóc:
“Anh ơi, mẹ lẫn sao viết được rõ thế này?”
Tuấn cúi đầu, nước mắt chảy dài. Anh chưa từng nghĩ đến chuyện thừa kế.
“Anh chị yên tâm, nếu mẹ để vậy, vợ chồng em chỉ giữ nhà cho thờ cúng. Em không lấy gì đâu.”
Nhưng Cường và Hậu vẫn ầm ĩ, đòi kiện, đòi giám định chữ ký.
Trong lúc hỗn loạn, Mai run run lật lại phong bì – phía sau tờ giấy còn dòng chữ nhỏ:
“Tuấn à, mẹ biết con sẽ không nhận. Nhưng hãy nhớ: ai gieo nhân nào sẽ gặt quả ấy.
Mẹ gửi lại cho con không phải của cải, mà là lòng tin cuối cùng của mẹ vào con người.
Hãy sống tử tế, con nhé.”
Mai bật khóc nức nở, Tuấn không cầm nổi nước mắt. Hai người con trai im lặng. Cường cúi đầu, lặng lẽ bước ra hiên, không nói thêm lời nào.
Một năm sau.
Ngôi nhà cũ được sơn sửa lại, bàn thờ mẹ luôn đỏ đèn. Tuấn mỗi sáng đều dâng lên bà chén trà nóng, chắp tay khấn:
“Mẹ yên lòng, con vẫn giữ lời.”
Hậu và Cường thi thoảng ghé thăm. Họ không còn cãi cọ, chỉ lặng nhìn di ảnh mẹ rồi cúi đầu.
Mỗi khi nhắc chuyện phong bì, Tuấn chỉ cười hiền:
“Đó không phải tiền – đó là ơn.”
