Móng tay người – trong y học cổ truyền Trung Quốc gọi là “jin tui” – đang trở thành một loại dược liệu hiếm, được một số cơ sở thu mua với giá cao, lên tới 300 nhân dân tệ (hơn 1 triệu đồng) cho 500 gram.
Theo China Times ngày 17/9, một phụ nữ tại tỉnh Hà Bắc đã dành nhiều năm tích lũy móng tay của mình và người thân. Bất ngờ, cô được thương lái trả giá cao để mua lại số móng tay ấy nhằm dùng trong bào chế thuốc Đông y.
Vị thuốc cổ truyền từ… móng tay
Trong y học cổ truyền, móng tay người – “jin tui” – được cho là có tác dụng thanh nhiệt, giải độc, hỗ trợ chữa lành vết thương. Y văn cổ như Qianjin Yaofang của danh y Tôn Tư Mạo đời Đường đã ghi nhận việc sử dụng móng tay để trị chứng chướng bụng ở trẻ em. Theo đó, cha mẹ đốt móng tay thành tro, bôi lên vú mẹ để trẻ uống cùng sữa.
Móng tay người được thu mua để bào chế thuốc
Bác sĩ He Lan, chuyên gia y học cổ truyền tại Bệnh viện Thứ ba thuộc Đại học Bắc Kinh, cho biết những năm 1960, bác sĩ vẫn kê đơn có thành phần móng tay cho bệnh nhân. Tuy nhiên, theo thời gian, các dược liệu thay thế hiệu quả hơn xuất hiện, khiến việc sử dụng “jin tui” giảm dần. Ngoài ra, nguồn cung cũng hạn chế, bởi trung bình một người trưởng thành chỉ mọc khoảng 100 gram móng tay mỗi năm.
Tuy nhiên, vào năm 2018, dư luận chú ý đến thuốc Hou Yan Wan – một loại thuốc viên được cấp bằng sáng chế của Trung Quốc có nguồn gốc từ bài thuốc y học cổ truyền trị viêm họng, vì thành phần của nó có chứa móng tay người.
Giáo sư Li Jimin tại Đại học Y học cổ truyền Thành Đô cho biết với hãng tin Kankan News, công ty dược phẩm thường thu mua nguyên liệu này từ các trường học và làng xã. Chúng được làm sạch, khử trùng kỹ lưỡng, sau đó xử lý nhiệt và nghiền thành bột. Một số người lo ngại về nguồn gốc không rõ ràng của thành phần, ví dụ như có lẫn móng chân. Ông Li khẳng định điều đó không xảy ra, nói thêm cả nguyên liệu thô và thành phẩm thuốc đều phải trải qua quy trình kiểm tra gắt gao trước khi đưa ra thị trường.
Ít dùng trong y học hiện đại
Móng tay không phải là thành phần duy nhất từ cơ thể người được dùng làm thuốc. Răng, tóc, thậm chí cả gàu cũng được liệt kê là các vị thuốc trong y học cổ truyền. Theo cuốn Bản tóm lược Dược liệu học do danh y Lý Thời Trân biên soạn vào thế kỷ 16, người ta có thể trộn gàu sót lại trên lược với cháo loãng hoặc rượu để chữa chứng đau đầu.
Tuy nhiên, với sự phát triển của dược học hiện đại và các tiêu chuẩn vệ sinh ngày càng cao, việc sử dụng các loại dược liệu có nguồn gốc từ cơ thể người đã trở nên cực kỳ hiếm hoi. Dù vậy, một số ít nhà thuốc Đông y hoặc cơ sở tư nhân vẫn duy trì thói quen thu mua nguyên liệu này.
Các bác sĩ y học cổ truyền nói “jin tui” là vị thuốc Đông y cần trải qua quy trình bào chế nghiêm ngặt, người dân không tự ý chế biến. Việc bảo quản không đúng cách không chỉ làm mất dược tính mà còn tiềm ẩn nguy cơ nhiễm khuẩn.
