Sáng hôm ấy, sương còn chưa tan hết trên mặt ruộng. Bến xe huyện như một cái miệng lớn ngáp dài, hắt ra thứ mùi đặc trưng của xứ tỉnh lẻ: xăng dầu, bắp nướng và tiếng loa rè rè. Tôi xốc lại quai balo, vạt áo sơ mi bay lật phật theo gió. Trời mới bảy rưỡi mà nắng đã lóng lánh trên mái tôn quán nước. Chuyến xe lên thành phố học sẽ chạy lúc chín giờ. Tôi nhờ anh rể chở ra bến cho kịp.
Anh Tuấn đến đúng hẹn. Cái xe Wave cũ tạch tạch, lốp sau mòn bóng nhưng tiếng nổ nghe hiền như một con bò no cỏ. Anh mặc áo khoác đen, khẩu trang kéo quá mũi, nói chậm:
— Lên nào, ngồi cho vững, đường tỉnh lộ đang sửa.
Tôi ngồi lên, ôm balo trước bụng. Đường ra bến xe chạy dọc cánh đồng, những tấm lưới phơi lúa vàng như mâm cỗ. Tôi ngoái nhìn lại xóm, thấy mái nhà mình lọt thỏm giữa những cây xoan. Chị tôi đứng ở cửa, tay che nắng, miệng mấp máy “đi bình an”. Tôi giơ tay, lòng vừa hồi hộp vừa nhẹ như một cái lá đã kịp buông cành.
Đi được chừng mười cây số, đến đoạn rẽ vào thị trấn, anh Tuấn bỗng giảm ga, chỉ tay về phía tấm biển neon chớp tắt: “Nhà nghỉ Gió Nồm”.
— Vào đây anh chút, — anh nói, giọng vẫn đều đều, — mười lăm phút thôi.
Tôi lạnh dọc sống lưng. Cái tên nhà nghỉ trong đầu bật sáng như một bóng đèn cũ chập chờn: bao nhiêu chuyện chợ búa, bao nhiêu lời xì xào. Trong một giây, tôi nghe rõ tim mình đập như gõ mâm thau. Tôi nuốt nước bọt, cố giữ giọng bình tĩnh:
— Anh… vào làm gì ạ? Em sắp trễ xe.
— Anh lấy… đồ gửi, — anh đáp lấp lửng.
Chiếc xe rẽ vào sân. Bên trong vắng hoe, chỉ có một chậu dâm bụt trổ những bông đỏ rực như môi ai tô đậm. Cô lễ tân mặc áo phông, cột tóc cao, đang cắm cúi trên cuốn sổ dày. Anh Tuấn dựng xe, quay sang tôi:
— Em ngồi ghế chờ, uống nước đi. Anh lên một lát.
Trong đầu tôi bật lên hàng nghìn chữ không. Tôi cười gượng, bấu chặt quai balo cho đỡ run. Đúng lúc ấy, khi anh vừa quay đi, tôi thấy một vệt chữ ló trong túi áo khoác anh: “Phiếu thu – Phòng 203”. Tim tôi trượt thêm nửa nhịp.
Một cơn gió nóng hầm hập thổi qua, mang theo mùi nhang khét từ đâu đó. Tôi thò tay vào túi, rút điện thoại, bấm gọi cho chị. Chị dâu trong cách gọi của xóm — nhưng với tôi, chị là chị ruột, người lấy anh Tuấn.
— Chị hả? — tôi thì thào, cố kìm để giọng không run. — Anh Tuấn chở em đi nửa đường thì rẽ vào nhà nghỉ Gió Nồm. Anh bảo lên lấy đồ gửi… Em…
Đầu dây bên kia im một nhịp. Rồi giọng chị bình thản đến lạ:
— Em đừng sợ. Đừng làm ầm. Em vào theo anh ấy đi. Nếu thấy màu khăn xanh để trên tay nắm cửa, đó là phòng của tụi chị.
Tôi chết lặng.
— Phòng của… ai cơ ạ?
— Của vợ chồng chị. — Chị hạ giọng. — Bí mật, nhưng có lẽ không giấu em được nữa. Mở mắt ra mà xem.
Tôi tắt máy, mồ hôi rịn ra đằng sau gáy. Tôi bước từng bước như đi trên mặt nước. Ở hành lang nhà nghỉ, bóng đèn vàng loang nhoèn, những cánh cửa đóng im lìm như những chiếc hộp kín. Đến phòng 203, đúng là một dải khăn xanh vắt trên tay nắm. Tôi hít một hơi, gõ cửa ba tiếng.
Cửa mở. Anh Tuấn đứng trong phòng, không phải một mình. Chị tôi ngồi trên chiếc ghế nhựa, tóc buộc vội, áo sơ mi cũ. Cạnh chị là một cái tủ lạnh mini mở hé, bên trong chật ních những gói bạc lạnh dán nhãn ngay ngắn: “Sữa mẹ – 3/9 – Bé Na”, “Sữa mẹ – 5/9 – Bé Sóc”. Trên bàn còn có chai cồn, túi đá gel, sổ ghi chép, và một xấp phong bì mỏng.
Tôi đứng khựng ở ngưỡng cửa. Cả người như vừa bước từ nắng gắt vào bóng râm đặc quánh.
— Đây là… — tôi nói mà không nhận ra giọng mình, — cái gì vậy?
Chị nhìn tôi, nở nụ cười mà tôi đã biết từ hồi hai chị em còn chung cái mùng: cái cười nhỏ, hơi mím môi:
— Điểm sữa 0 đồng của mấy bà mẹ trong thị trấn. Nhà nghỉ này là cái vỏ tụi chị mượn. Bà Hường — cô lễ tân — là cô đỡ đẻ ngày xưa, chồng bỏ, nuôi con một mình. Cổ cho tụi chị mượn phòng làm chỗ gom – trữ – chuyển sữa mẹ miễn phí cho mấy đứa nhỏ sinh non trong huyện.
Tôi chớp mắt. Mọi thứ trong đầu tôi đảo vị trí. Anh rể tôi không đòi vào nhà nghỉ để làm chuyện bậy. Anh vào vì một căn phòng lạnh chứa thứ ấm nhất trên đời.
— Tụi chị gọi đùa là “Kho Gió Nồm” — anh Tuấn nói, giọng nhẹ tưng như thả một chiếc lá. — Vì gió nồm thổi thì trời mát, tụi nhỏ ăn tốt. Chị em vắt sữa dư gửi đến đây, tụi chị lọc, dán nhãn, chia theo cân nặng – bệnh lý rồi túi đá chuyển qua bệnh viện. Anh là người chạy.
Tôi đứng yên, nghe trái tim đổi nhịp.
— Nhưng… tại sao không nói?
Chị hơi cúi đầu:
— Vì người ta nói nhiều. “Nhà nghỉ” mà em. Với lại… chị sợ mẹ lo, sợ em đi học mà cứ áy náy. Mà anh Tuấn thì… — chị quay sang cười, — thích đeo khẩu trang làm “sứ giả bí ẩn”.
Anh Tuấn nhún vai:
— Đeo khẩu trang cho khỏi xấu hổ khi bưng sữa mà tay thô.
Tôi ngồi xuống mép giường, nhìn chiếc thùng xốp màu trắng chị vừa cầm lên, trên nắp vẽ một bông điên điển ngả vàng. Anh lấy trong ngăn kéo ra hai hộp khẩu trang và một túi đá gel, xếp vào thùng, đóng nắp bằng băng keo trong.
— Mười phút nữa có ông xe ôm tới lấy. Trưa nay có ba đứa cần gấp: một bé sinh 1,7kg ở Khoa Nhi, một bé mẹ xuất huyết chưa về sữa, một bé mẹ mổ đang sốt.
Mọi câu hỏi trong đầu tôi chuyển thành một câu duy nhất:
— Thế… anh rể mượn phòng này từ khi nào?
— Nửa năm rồi, — chị trả lời. — Sữa công thức đắt. Có bé dị ứng, uống vào nôn. Có chị mồ côi tiền, vắt được bao nhiêu đem tới bao nhiêu. Tụi chị làm quỹ tủ lạnh, điện ở đây chịu chung. Anh Tuấn ngày chạy hàng, tối chạy sữa, có bữa ngủ lại ghế nhựa nửa đêm chờ. Em tưởng ngủ nhà nghỉ thì vui lắm hả? Cứng lưng muốn chết.
Anh Tuấn phá lên cười, bất lực mà ấm:
— Ghế nhựa không phản bội — chỉ đau lưng thôi.
Tôi ngồi phụ dán nhãn, đọc những cái tên xinh như kẹo: Bé Bống, Bé Kẹo, Bé Gạo. Cô Hường bưng khay trà vô, giọng khàn khàn:
— Cô dâu nhỏ đi học hở? Giỏi ha. Lên đó có bạn nào mới đẻ mà kẹt sữa, gọi cô. Gió Nồm nuôi được mấy chục đứa rồi.
Tôi gật, nghèn nghẹn. Tôi đã gọi chị vì sợ, ai ngờ nhận về một bí mật tốt lành. Cả buổi sáng, mười lăm phút biến thành bốn mươi: ông xe ôm tới, ký nhận, phóng đi; một chị trẻ ôm thùng đặt đúng trước cửa, bấm chuông cái ting, chạy biến như trốn; anh Tuấn bốc thùng đặt vô kệ; chị ghi họ tên vào sổ; cô Hường nhoẻn cười miệng móm.
Tới lúc nhìn đồng hồ thấy còn ba mươi phút nữa xe chạy, tôi hốt hoảng. Anh Tuấn đậy nắp thùng cuối cùng, bỗng lấy từ hộc tủ ra một phong bì dúi vào tay tôi:
— Này.
Tôi mở ra: vé xe đã thanh toán, giấy báo trọ đã đặt cọc, và một tấm bản đồ thành phố vẽ tay bằng mực xanh: từ bến xe Miền Đông đến kí túc xá, qua hai lần quẹo, một trạm xe buýt, góc giấy còn dán mẩu băng dính in hình con cá.
— Em chưa đi thành phố bao giờ, — anh gãi đầu, — anh vẽ cho dễ nhớ. Hôm kia lên thử với ông bạn tài xế, đi hết đường, đếm trạm.
Tôi cứng họng.
— Tại sao… anh không nói?
— Nói thì mất ngầu. — Anh cười. Rồi anh hạ giọng: — Thật ra là sợ sến. Đàn ông làng mình khó nói mấy cái này lắm.
Chị nhìn tôi, ánh mắt có một vệt tinh nghịch:
— Còn nữa. — Chị mở tủ, lấy ra một cái điện thoại cũ. — Điện thoại của em hết pin hoài, máy này pin trâu, chị lưu sẵn số xe buýt, bác bảo vệ kí túc, các mối Gió Nồm. Em cầm, đi đường cần gì gọi.
Tôi muốn khóc mà sợ hỏng lớp phấn mẹ vừa dặm. Tôi cười thay cho khóc, nói:
— Em tưởng…
— Tưởng anh rể xấu? — chị nói giúp. — Tốt. Tưởng như thế để đỡ chủ quan. Nhưng cũng đừng vội lên án trước khi mở cửa.
Anh Tuấn gật đầu:
— Ai cũng có nhà nghỉ của họ — một chỗ kín để làm điều tốt, trốn lời đời.
Ở bến xe, khi anh vừa dựng xe cho tôi xuống, một chiếc ô tô con trờ tới, cửa sổ hạ xuống. Lâm — bạn trai cũ của chị tôi thời cấp ba — ghé mặt, nụ cười mặn như muối:
— Tuấn! Dạo này khá ha? Chở em vợ vào nhà nghỉ xong lại đưa ra bến xe kìa. Cả làng nói ào ào rồi đó.
Tôi đông cứng lại nửa giây. Anh Tuấn thì bình thản như vừa nghe dự báo thời tiết:
— Anh cũng khoẻ chứ?
Lâm vỗ vô vôp tay lái:
— Khoẻ chứ! Mày dày mặt quá trời. Nhà nghỉ Gió Nồm, phòng 203 — độ được đó.
Tôi đưa mắt nhìn anh Tuấn. Anh không đỏ mặt, cũng không cãi. Anh rút trong túi ra một tờ giấy đặt lên yên xe, đè bằng cái chìa khoá. Lâm liếc, chữ đầu tiên đập vào mắt hắn: “Biên bản xác nhận tiếp nhận sữa mẹ hiến tặng – Bệnh viện Đa khoa huyện”. Bên dưới là danh sách ba bé với cân nặng, người giao – Nguyễn Tuấn.
Cái miệng đang dẻo quẹo kia đứng lại như hòn gạch. Anh nhấc tờ giấy lên, kẹp vào sổ.
— Ở trần thì mặc áo gió vô. Đứng gió lâu dễ bệnh lắm. — Anh nói chơi, giọng nhẹ như thổi một đốm bụi. — Anh đi đi, kẻo kẹt xe.
Lâm hạ kính lên, ga gấp. Chiếc xe phóng đi, để lại mùi khét của cao su chà mặt đường.
Tôi thở hắt ra một tiếng, nhẹ như vừa đặt bó củi xuống đất. Anh Tuấn buộc lại dây balo cho tôi, đưa vào tay chai nước.
— Đừng sợ lời người ta. Nó chỉ là gió.
Tôi gật, nuốt vào cổ họng một viên đá đang tan.
Con xe khách lăn bánh. Tôi ngồi ghế gần cửa sổ, lưng dựa vào thành ghế lạnh, mùi xà bông rẻ tiền bám ở rèm. Ngoài kia, những vạt đồng lúa chạy ngược. Tôi mở phong bì lần nữa. Tờ bản đồ vẽ tay vẫn còn mùi mực. Ở góc phải, anh Tuấn vẽ một mũi tên nhỏ, ghi chữ “Chúc em bình an.” Bên dưới, chị thêm bút đỏ: “Đến nơi nhớ nhắn mẹ.”
Tôi xòe bàn tay ra nhìn. Những ngón tay hơi run vì xấu hổ của chính mình. Tôi kéo điện thoại, soạn một tin nhắn dài gửi chị:
“Em xin lỗi vì nghĩ xấu. Em… nợ anh chị một lời cảm ơn.”
Ba chấm đang nhập hiện lên rồi tắt, rồi hiện lại. Chị nhắn:
“Ngày đầu đi xa, đừng nợ gì hết. Học đi, trở về rồi trả bằng một cuộc đời tử tế.”
Tôi cười, nước mắt lại đổ như trời tháng bảy: rào rào đó, mà mát.
Hai tháng sau, giữa đêm kí túc xá, tôi giật mình vì điện thoại rung liên tục. Anh Tuấn gọi.
— Em ngủ chưa? Gió Nồm đang thiếu thùng đá. Mai em có tiết chiều không? Rảnh thì ghé bệnh viện đưa cái đơn vận động này cho phòng Công tác xã hội. Anh nhờ giáo vụ chấm công giúp, khỏi sợ trễ học.
— Anh… mọc cánh ở đâu ra mà làm nhiều thế? — tôi đùa, tự dưng thấy ấm ở lòng bàn tay.
— Không mọc. Mượn của mấy bà mẹ. — Anh cười. — Cánh của họ mạnh lắm.
Tôi tắt máy, ngồi lặng một lúc lâu. Ở giường đối diện, Uyên — bạn cùng phòng — nằm nghiêng, thở đều. Tôi mở balo, lôi ra chiếc máy ảnh cũ của mình, lau ống kính. Tôi quyết định xin cô Hường một buổi để chụp lại Kho Gió Nồm: những bàn tay dán nhãn, những ánh mắt của mẹ gửi sữa, chiếc thùng xốp trắng với bông điên điển. Tôi muốn có một bộ ảnh cho ngày ra trường. Tên nó sẽ là: “Gió thổi từ lòng người.”
Cuối năm, tôi về quê. Kho Gió Nồm chuyển từ phòng 203 ra một góc tầng trệt — một cửa nhỏ mở chính danh với tấm bảng mica: “Điểm gom – chia sữa mẹ 0 đồng (tự nguyện).” Bên cạnh bảng có một ảnh phóng to: ba đứa trẻ đang bú bình cười hở lợi. Bên dưới ghi: “Nhờ các mẹ – các cô – các chú.”
Anh Tuấn dẫn tôi đi xem kệ mới, tủ mới, quy trình mới. Những điều bí mật ngày nào giờ ra nắng.
— Làm sao anh dám treo bảng? — tôi trêu.
— Cũng nhờ em gọi nhầm bữa đó. — Anh nháy mắt. — Tụi anh nghĩ: giấu mãi thì mệt, mà lộ ra thì lại đỡ nghĩ xấu. Nhà nghỉ này sạch nhất là ở góc tủ lạnh.
Chị đứng ở quầy, đếm mấy hộp sữa bột người ta quyên thêm, lần chuỗi hạt hàm răng cười. Mẹ tôi bế bé Na — một trong những đứa ăn sữa Gió Nồm — miệng không ngớt khoe con gái sắp ra trường. Cô Hường ngồi ghế, chân bắt chéo, rất điệu.
Tôi chụp một bức. Trong khung có ba người tôi thương: chị, anh rể, cô Hường. Ánh đèn vàng rơi đúng vào nhãn dán ghi chữ “Bé Sóc – 2,2kg” làm nổi hẳn lên.
Đoạn kết bất ngờ đến với tôi một năm sau, khi tôi đứng trong hội trường trường đại học, trình chiếu bộ ảnh tốt nghiệp. Bài cuối, tôi đổi slide: tấm bản đồ vẽ tay mực xanh với mũi tên nhỏ “Chúc em bình an”. Cả hội trường im phăng phắc. Tôi kể câu chuyện đi bến xe hôm nào, nhà nghỉ, phòng 203, thùng sữa, chiếc khăn xanh. Tôi thú nhận đã từng nghĩ xấu.
Lúc tôi cúi chào, một tràng pháo tay kéo dài. Cô trưởng khoa bước lên, khẽ nói vào micro:
— Em biết không, hôm qua có một mạnh thường quân giấu tên gửi một khoản quỹ cho xưởng ảnh của khoa: “Để hỗ trợ sinh viên nữ mang thai – nuôi con nhỏ – không bỏ dở việc học.” Ghi chú: “Nhờ Gió Nồm giữ ấm một thời gian, giờ muốn trả lại bằng gió mát.”
Tôi đứng sững. Ngay tối ấy, tôi trở về phòng, mở email khoa: người chuyển là chủ Nhà nghỉ Gió Nồm — cô Hường — cùng một danh sách người góp: chị tôi, anh Tuấn, ông xe ôm, mấy mẹ bỉm. Ghi chú cuối cùng của anh Tuấn làm mắt tôi cay xè:
“Có những bí mật nên giữ cho ấm. Nhưng có những bí mật nên mở ra cho thoáng, để người ta bớt lạnh.”
Tôi đặt điện thoại xuống, mở cửa sổ. Gió nồm ở thành phố không mặn như quê, nhưng cũng đủ làm mát một vệt buồn. Tôi nhắn cho chị:
“Ngày xưa em gọi cho chị vì sợ. Hôm nay em gọi vì biết ơn.”
Chị trả lời bằng hình một chiếc khăn xanh treo trên tay nắm cửa nhà: “Cửa luôn mở.”
Và tôi hiểu, từ lần ấy, nhà nghỉ trong đầu tôi đổi nghĩa: không còn là chỗ đáng ngờ, mà là một căn phòng nhỏ nơi những người bình thường chăm cho những điều mong manh. Bí mật tôi phát hiện không làm ai xấu mặt, nó chỉ soi lại cái mặt của chính mình — mặt một đứa vội vàng phán xét, và may mắn được học lại bài học đặt tay lên nắm cửa trước khi gõ.
