Khánh đứng dưới mái hiên căn nhà trọ cũ kỹ, tay siết chặt điện thoại, mắt nhìn xa xăm về phía cuối đường. Tiếng chổi tre xào xạc của mẹ anh, bà Hoa, vang lên đều đặn trong màn đêm. Bà đang quét rác trên con phố cách đó vài căn, ánh đèn đường vàng vọt chiếu lên dáng lưng còng của người phụ nữ đã ngoài năm mươi. Khánh quay mặt đi, lòng nặng trĩu. Anh không muốn mẹ nhìn thấy ánh mắt ái ngại của mình.
Hôm nay, gia đình người yêu anh, Thảo, sẽ đến nhà chơi. Thảo là cô gái thành phố, dịu dàng, học thức, con một gia đình khá giả. Còn Khánh, anh chỉ là một nhân viên văn phòng bình thường, lớn lên trong căn nhà trọ tồi tàn này, bên người mẹ làm nghề quét rác. Anh yêu Thảo, yêu đến mức sẵn sàng làm tất cả để cô ấy hạnh phúc. Nhưng sâu thẳm trong lòng, anh sợ. Sợ ánh mắt của gia đình Thảo khi biết mẹ anh là ai, làm gì. Sợ Thảo sẽ rời xa anh nếu sự thật được phơi bày.
Khánh hít một hơi sâu, rồi bước vào nhà. Anh đã có kế hoạch. Một kế hoạch mà anh tin rằng sẽ giúp anh vượt qua ngày hôm nay.
Khánh và Thảo quen nhau trong một buổi triển lãm tranh. Anh đến đó chỉ để giao tài liệu cho một khách hàng, còn Thảo đứng trước một bức tranh trừu tượng, đôi mắt lấp lánh như đang tìm kiếm điều gì đó sâu thẳm. Họ bắt chuyện, rồi từ những cuộc gặp gỡ tình cờ, tình yêu nảy nở. Thảo không bao giờ hỏi nhiều về gia đình Khánh. Cô chỉ biết anh sống cùng mẹ, và bà làm một công việc “bình thường”. Khánh cố ý giữ bí mật, không phải vì anh xấu hổ về mẹ, mà vì anh sợ xã hội này sẽ phán xét bà, phán xét cả anh.
Khi Thảo ngỏ ý muốn gia đình đến thăm nhà Khánh, anh hoảng loạn. Anh biết mẹ mình, bà Hoa, là người phụ nữ mạnh mẽ nhưng giản dị. Bà không biết cách ăn nói khéo léo, không biết cách mặc những bộ đồ sang trọng. Bà chỉ biết làm việc, nuôi Khánh khôn lớn, và yêu thương anh bằng cả trái tim. Nhưng gia đình Thảo, đặc biệt là mẹ cô, bà Lan, lại là những người coi trọng hình thức. Bà Lan từng nói với Thảo rằng cô phải tìm một người “môn đăng hộ đối”. Khánh biết, nếu bà Lan gặp mẹ anh, mọi chuyện sẽ chấm dứt.
Vì thế, Khánh nghĩ ra một kế hoạch táo bạo. Anh sẽ “mượn” một người mẹ khác, chỉ trong một ngày. Một người phụ nữ sang trọng, phù hợp với kỳ vọng của gia đình Thảo. Anh liên lạc với cô Minh, chủ một nhà hàng nhỏ gần nhà, người mà anh quen qua những lần giao hàng. Cô Minh ngoài bốn mươi, phong thái quý phái, từng học ở nước ngoài và có cách nói chuyện cuốn hút. Quan trọng hơn, cô ấy đồng ý giúp Khánh với một mức giá không quá cao.
Sáng hôm đó, Khánh khéo léo thuyết phục mẹ sang nhà hàng xóm chơi. “Mẹ, hôm nay con có khách, bạn ở công ty thôi, mẹ sang bác Sáu uống trà đi, con ngại lắm,” anh nói, cố giữ giọng tự nhiên. Bà Hoa nhìn anh, ánh mắt thoáng buồn nhưng không hỏi gì thêm. “Ừ, mẹ qua đó. Con cứ tiếp khách, đừng lo cho mẹ.” Bà cầm chiếc nón lá cũ, bước ra khỏi nhà.
Khánh thở phào, nhưng lòng lại nhói đau. Anh biết mình đang làm điều không đúng, nhưng anh tự nhủ, chỉ một lần này thôi, để bảo vệ tình yêu của mình.
Cô Minh đến đúng giờ, trong bộ áo dài lụa xanh thẫm, mái tóc búi cao, trang điểm nhẹ nhàng nhưng toát lên vẻ sang trọng. Khánh đã chuẩn bị sẵn một kịch bản: cô Minh sẽ đóng vai mẹ anh, một người từng làm việc ở nước ngoài, giờ nghỉ hưu sống giản dị. Anh đã dặn cô Minh trả lời ngắn gọn, tránh những câu hỏi sâu về gia đình. Mọi thứ dường như hoàn hảo.
Khi gia đình Thảo đến, Khánh đón họ với nụ cười tự tin. Thảo rạng rỡ trong chiếc váy trắng, còn bà Lan, mẹ cô, bước vào với dáng vẻ quyền uy, ánh mắt sắc bén quan sát mọi thứ. Bố Thảo, ông Hùng, trầm tính hơn, chỉ gật đầu chào. Bữa cơm được dọn ra, với những món Khánh đã đặt từ nhà hàng của cô Minh để đảm bảo mọi thứ trông “đẳng cấp”.
Cô Minh nhập vai xuất sắc. Cô kể về những năm tháng “làm việc ở nước ngoài”, giọng nói nhẹ nhàng nhưng đầy tự tin. Bà Lan dường như hài lòng, thậm chí còn cười vài lần khi cô Minh kể chuyện về “những chuyến đi châu Âu”. Thảo nắm tay Khánh dưới bàn, ánh mắt cô lấp lánh hạnh phúc. Khánh nghĩ, chỉ cần qua được ngày hôm nay, anh sẽ tìm cách nói sự thật với Thảo, từng bước một.
Nhưng rồi, giữa bữa cơm, bà Lan bất ngờ đặt một xấp giấy tờ lên bàn. “Khánh, cô nghĩ chúng ta nên thẳng thắn với nhau,” bà nói, giọng lạnh lùng. Khánh cảm thấy tim mình hẫng một nhịp. Cô Minh ngừng ăn, ánh mắt thoáng hoảng loạn.
“Cô đã cho người điều tra về gia đình cậu,” bà Lan tiếp tục, đẩy xấp giấy về phía Khánh. “Mẹ cậu không phải người phụ nữ này. Mẹ thật của cậu là bà Hoa, một người quét rác ở khu phố này. Cậu nghĩ cậu có thể lừa chúng tôi sao?”
Không khí trong phòng như đóng băng. Thảo nhìn Khánh, mắt mở to, vừa ngạc nhiên vừa tổn thương. Cô Minh lúng túng, định mở miệng giải thích nhưng Khánh ra hiệu cho cô im lặng. Anh nhìn xấp giấy, là những bản sao giấy tờ nhân thân, ảnh chụp bà Hoa đang quét rác, thậm chí cả hợp đồng thuê nhà trọ của anh và mẹ.
“Khánh, tại sao?” Thảo thì thầm, giọng nghẹn ngào. “Anh không tin tưởng em sao?”
Khánh cúi đầu, không dám nhìn vào mắt Thảo. “Anh xin lỗi… Anh chỉ sợ… sợ em sẽ rời xa anh nếu biết sự thật.”
Bà Lan cười nhạt. “Cậu nghĩ con gái tôi sẽ chấp nhận một người như cậu? Một kẻ nói dối, sẵn sàng chối bỏ mẹ mình chỉ để giữ thể diện?”
Lời nói của bà Lan như mũi dao đâm vào tim Khánh. Anh muốn phản bác, muốn giải thích, nhưng cổ họng như tắc nghẹn. Đúng lúc đó, cánh cửa bật mở. Bà Hoa bước vào, trên người vẫn là bộ quần áo cũ kỹ, tay cầm chiếc chổi tre. Mặt bà tái đi khi thấy cảnh tượng trong phòng.
“Khánh, chuyện gì thế này?” bà Hoa hỏi, giọng run run. Rồi bà nhìn thấy cô Minh, ánh mắt thoáng đau đớn. “Mẹ… mẹ làm con xấu hổ đến vậy sao?”
Khánh đứng bật dậy, chạy đến ôm lấy mẹ. “Không, mẹ, không phải vậy! Con chỉ… con chỉ muốn bảo vệ mẹ, bảo vệ tình yêu của con!”
Bà Hoa đẩy Khánh ra, mắt ngấn nước. “Bảo vệ mẹ bằng cách giấu mẹ đi? Con nghĩ mẹ là gánh nặng của con sao?” Bà quay sang bà Lan, giọng kiên định. “Bà là mẹ của cô gái mà con tôi yêu, đúng không? Tôi không giàu có, không học thức, nhưng tôi đã nuôi Khánh bằng tất cả những gì tôi có. Nếu bà coi thường tôi, tôi không trách. Nhưng đừng coi thường con trai tôi.”
Bà Lan im lặng, ánh mắt thoáng dao động. Thảo đứng dậy, chạy đến nắm tay bà Hoa. “Bác, cháu xin lỗi. Cháu không biết… Cháu không bao giờ coi thường bác.” Cô quay sang Khánh, nước mắt lăn dài. “Nhưng anh, tại sao anh không nói với em? Anh nghĩ em yêu anh vì gia cảnh sao?”
Khánh cúi đầu, không dám nhìn Thảo. Anh biết mình đã sai, sai từ khi nghĩ rằng tình yêu cần được xây dựng trên những lời nói dối.
Những ngày sau đó, Khánh sống trong nỗi ân hận. Thảo không liên lạc với anh, còn bà Hoa trở nên ít nói hơn. Anh biết mình đã làm tổn thương hai người phụ nữ quan trọng nhất trong đời mình. Nhưng anh không từ bỏ. Anh bắt đầu viết một lá thư dài, gửi cho Thảo, kể hết về cuộc đời mình, về mẹ, về những khó khăn và cả những niềm vui giản dị mà anh có được nhờ bà Hoa. Anh không xin cô tha thứ, chỉ mong cô hiểu.
Một tuần sau, Thảo xuất hiện trước cửa nhà Khánh. Cô không nói gì, chỉ đưa cho anh một phong bì. Bên trong là một tấm thiệp mời dự triển lãm tranh, với dòng chữ viết tay: “Em muốn anh và bác Hoa cùng đến.”
Đêm triển lãm, Khánh và bà Hoa bước vào phòng tranh, nơi Thảo đang đứng trước một bức tranh lớn. Bức tranh vẽ một người phụ nữ quét rác dưới ánh đèn đường, ánh mắt kiên cường nhưng dịu dàng. Dưới bức tranh là dòng chữ: “Người Mẹ Vĩ Đại – Dành tặng bác Hoa.”
Khánh sững sờ. Thảo tiến đến, nắm tay anh và bà Hoa. “Em đã sai khi không hỏi anh nhiều hơn về gia đình. Nhưng anh cũng sai khi không tin tưởng em. Em không cần anh hoàn hảo, em chỉ cần anh thành thật.”
Bà Lan cũng có mặt, đứng ở góc phòng. Bà bước đến, giọng nhẹ nhàng hơn mọi khi. “Cô đã sai khi phán xét cậu, Khánh. Nhưng cô vẫn không nghĩ cậu xứng với con gái cô… trừ khi cậu chứng minh được rằng cậu yêu nó bằng cả trái tim.”
Khánh mỉm cười, lần đầu tiên cảm thấy nhẹ nhõm. Anh nắm tay Thảo, nhìn sang mẹ mình. “Con hứa, con sẽ không bao giờ giấu mẹ hay Thảo bất cứ điều gì nữa.”
Đêm đó, dưới ánh đèn triển lãm, Khánh nhận ra một điều: tình yêu thật sự không cần những vỏ bọc hoàn hảo, mà chỉ cần sự chân thành. Nhưng điều bất ngờ nhất đến vào cuối buổi triển lãm, khi Thảo thì thầm vào tai anh: “Mẹ em đã mua bức tranh này. Bà nói muốn treo nó trong phòng khách, để nhắc bà rằng đôi khi, những điều giản dị nhất lại là những điều quý giá nhất.”
Khánh nhìn mẹ mình, người phụ nữ từng bị anh giấu đi, giờ đang đứng dưới ánh đèn, mỉm cười rạng rỡ. Và anh biết, từ giờ phút này, anh sẽ không bao giờ để nỗi sợ hãi che mờ tình yêu của mình nữa.