Lan bước ra khỏi căn nhà cấp bốn cũ kỹ ở ngoại ô Sài Gòn, tay xách túi nylon đựng năm cây vàng lấp lánh. Năm 2015, vàng mới có 5,2 triệu một chỉ, tổng cộng 52 triệu – số tiền chị và anh Hùng dành dụm từ ngày cưới, định mua miếng đất nhỏ. Nhưng thằng út nhà chị, Minh, quỳ giữa sân gạch bông loang lổ, nước mắt ngắn dài: “Chị Hai ơi, em không vay ngân hàng được, lãi cao cắt cổ. Cho em mượn năm cây, hai năm trả đủ, em thề có Chúa có Phật.”

Vợ Minh, cô Thảo, đứng sau lưng chồng, tay bế đứa con gái mới lên ba, giọng ngọt như mía lùi: “Chị Hai với anh Hùng thương tụi em như ruột thịt, tụi em khắc ghi.”

Lan nhìn chồng. Anh Hùng, kỹ sư xây dựng, tính tình hiền lành, chỉ gật nhẹ: “Cho nó đi, mình còn trẻ, làm lại được.”

Năm cây vàng được trao tay. Minh ôm chị khóc nức nở, hứa hẹn đủ điều. Lan mỉm cười, lòng nhẹ tênh như trút được gánh nặng. Chị không biết rằng, chính nụ cười ấy sẽ hóa thành vết dao cứa vào tim mười năm sau.

2025, giá vàng vọt lên 15 triệu một chỉ. Năm cây vàng giờ trị giá 150 triệu – một căn nhà mặt tiền nhỏ ở quận 7.

Lan ngồi trước bàn thờ ông bà, tay cầm cây nhang, mắt nhìn xa xăm. Chị đã nghỉ hưu sớm vì bệnh tiểu đường, anh Hùng thì vẫn cày cuốc ở công trường. Nhà chị vẫn là căn nhà cấp bốn cũ, chỉ sửa sang thêm cái mái tôn.

Minh thì khác. Cậu út ngày nào giờ là chủ thầu xây dựng, xe hơi bóng loáng, nhà lầu ba tầng ở khu dân cư cao cấp. Thảo mở tiệm spa, con gái lớn học trường quốc tế.

Hôm ấy, Minh nhắn tin: “Chị Hai, cuối tuần em qua chơi, có chuyện muốn bàn.”

Lan hồi hộp. Mười năm, thằng em chưa hề đả động gì đến món nợ. Chị nghĩ chắc nó quên rồi, hoặc cố tình quên. Nhưng lòng chị vẫn hy vọng.

Chủ nhật, Minh và Thảo đến, mang theo giỏ trái cây và hộp bánh. Minh cười toe: “Chị Hai, anh Hùng khỏe không? Em bận quá, lâu rồi không ghé.”

Ăn uống xong, Minh lấy trong cặp ra một phong bì dày cộp, đặt lên bàn: “Đây, 75 triệu. Em trả chị một nửa giá vàng lúc mượn. Lãi suất ngân hàng mười năm cũng chỉ chừng đó, tụi em tính kỹ rồi.”

Lan chết sững. 75 triệu? Năm cây vàng giờ 150 triệu, chúng nó trả có nửa!

Thảo chen vào, giọng ngọt như đường: “Chị Hai thông cảm, tụi em cũng khó khăn. Con gái sắp du học, nhà cửa mới xây xong, nợ ngân hàng còn nhiều. Chị với anh Hùng là chỗ máu mủ, giúp tụi em lần cuối…”

Lan run run cầm phong bì, nước mắt chực trào. Chị nhìn Minh – thằng em chị từng bế trên tay, từng nhường miếng cơm cuối cùng – giờ ngồi đó, mặt tỉnh bơ như đi đòi nợ.

“Minh… mày nói thật hả? Mày mượn vàng, mày phải trả vàng. 5 cây, không phải tiền.”

Minh nhún vai: “Chị Hai, vàng lên giá là may rủi thị trường, em làm gì kiểm soát được. Em trả tiền mặt, còn gì tốt hơn?”

Lan bật khóc. Anh Hùng từ ngoài bước vào, nghe hết. Anh không nói gì, chỉ lặng lẽ lấy điện thoại, nhắn tin cho cả đại gia đình: “Tối nay 7 giờ, nhà anh Hùng. Họp gia đình khẩn.”

**7 giờ tối, nhà Lan chật kín người**

Bà con nội ngoại kéo đến hơn hai chục người. Bàn ghế kê sát nhau, không khí căng như dây đàn. Minh và Thảo ngồi cuối bàn, mặt hơi tái.

Anh Hùng đứng dậy, giọng trầm nhưng rõ từng chữ:

“Tôi gọi mọi người đến không phải để cãi lộn. Chỉ để nói một chuyện.”

Anh lấy ra một tập giấy dày, đặt lên bàn. Đó là hợp đồng vay vàng có chữ ký tay của Minh, có dấu đỏ của UBND phường làm chứng – giấy tờ chị Lan tưởng đã mất từ lâu.

Minh tái mặt: “Anh Hùng… cái này…”

Anh Hùng tiếp tục: “Năm 2015, Minh mượn chị Lan 5 cây vàng, giá 5,2 triệu/chỉ. Có giấy tờ, có nhân chứng. Giờ vàng 15 triệu/chỉ, tổng 150 triệu. Minh trả 75 triệu, bảo ‘giúp đỡ’. Tôi không cần giúp đỡ. Tôi cần công bằng.”

Cả nhà im phăng phắc.

Rồi anh Hùng nói câu khiến tất cả sững sờ:

**“Tôi đã nộp đơn ra tòa. Tuần sau mở phiên. Minh không trả đủ 150 triệu tiền vàng hiện hành, tôi yêu cầu kê biên tài sản – bao gồm căn nhà lầu 3 tầng Minh đang ở, xe hơi, tiệm spa của Thảo. Tất cả.”**

Minh bật dậy, mặt cắt không còn giọt máu: “ANH HÙNG! Anh là anh rể em! Sao anh làm thế với em?!”

Anh Hùng nhìn thẳng: “Vì mày là em tao. Tao dạy mày từ nhỏ: đã mượn thì phải trả, đã hứa thì phải giữ. Mày quên, tao nhắc. Mày không nghe, tao nhờ pháp luật nhắc.”

Thảo khóc lóc, quỳ xuống ôm chân Lan: “Chị Hai ơi, em lạy chị, đừng làm thế, tụi em mất hết…”

Lan không nhìn Thảo. Chị nhìn Minh – ánh mắt đau đớn nhưng kiên quyết: “Mày chọn. Trả đủ 150 triệu trước thứ Sáu, hoặc ra tòa. Tao không muốn, nhưng tao không để con tao lớn lên nghĩ rằng máu mủ có thể phản bội nhau.”

Đêm đó, Minh và Thảo về, mặt như đưa đám.

Sáng hôm sau, Minh mang theo 5 cây vàng thật, đặt lên bàn thờ ông bà trước mặt Lan.

Nhưng không phải vàng thật.

Anh Hùng cầm lên, gõ nhẹ – tiếng kêu rỗng tuếch. Vàng giả, mạ lớp mỏng bên ngoài.

Minh cười gượng: “Em… em không còn tiền mặt. Em định bán nhà trả dần…”

Anh Hùng lắc đầu, lấy trong tủ ra một hộp sắt. Mở ra – 5 cây vàng thật, nguyên seal, giấy kiểm định đầy đủ.

Minh trợn mắt: “Cái… cái gì vậy anh?”

Anh Hùng nói chậm rãi:

“Năm 2015, tao không đưa mày 5 cây vàng thật. Tao đưa mày 5 cây vàng… giả. Vàng thật tao giữ lại, đầu tư đất. Giờ miếng đất đó trị giá 2 tỷ. Tao giữ vàng thật để thử lòng mày. Mày trả 75 triệu, tao biết mày tham. Mày mang vàng giả đến, tao biết mày còn dối trá.”

Minh quỳ sụp xuống, khóc như trẻ con: “Em sai rồi… em xin lỗi…”

Lan đứng đó, nước mắt lăn dài. Chị không biết nên khóc vì đau lòng hay vì… nhẹ nhõm.

Anh Hùng đặt tay lên vai em trai: “Tao không cần mày trả nữa. 75 triệu mày đưa, tao nhận. Coi như mày trả lãi 10 năm. Còn lại, tao cho không. Nhưng từ nay, mày đừng bao giờ gọi tao là anh nữa. Tao không có thằng em phản bội.”

Minh và Thảo dọn khỏi nhà lầu, bán đi trả nợ. Họ trở về căn nhà cấp bốn cũ của bố mẹ, sống lặng lẽ.

Lan và Hùng dùng 2 tỷ từ miếng đất, xây một căn nhà nhỏ khang trang, mở quán cà phê nhỏ cho con trai lớn.

Mỗi chiều, Lan ngồi trước hiên, nhìn dòng người qua lại. Chị không còn giận Minh nữa. Chỉ thấy thương – thương một thằng em đã đánh mất chính mình vì lòng tham.

Và chị hiểu ra: đôi khi, món nợ lớn nhất không phải vàng, mà là lòng tin.

Một lần mất, vĩnh viễn không lấy lại được.