Lan ngồi bên bờ sông Hồng, gió heo may tháng Mười mang theo hơi lạnh se sắt của Hà Nội. Tay cô vuốt ve chiếc vòng tay bạc cũ kỹ, món quà chồng tặng ngày cưới. Bên kia sông, những ánh đèn thành phố lấp lánh, nhưng lòng cô nặng trĩu. Đã ba năm rồi, kể từ khi cô quyết định nhận công việc ở Bình Dương, cách nhà hơn một nghìn cây số.

“Anh ơi, em đi nhé. Con giao cho anh chăm sóc. Minh nó ngoan lắm, chỉ cần anh đừng để nó buồn là được,” Lan thì thầm với Hùng qua điện thoại đêm trước khi lên tàu. Giọng Hùng vang lên ấm áp: “Em yên tâm đi. Anh sẽ làm bố tốt nhất. Mỗi tháng em gửi tiền về, anh lo hết. Sinh nhật con năm nay, em về bất ngờ nhé, tổ chức cho thằng bé vui.”

Minh, cậu con trai 5 tuổi của họ, là tất cả. Đôi mắt to tròn, nụ cười toe toét mỗi khi mẹ ôm. Nhưng cuộc sống khó khăn ép Lan phải đi. Cô làm công nhân may mặc, lương tháng mười lăm triệu, đủ nuôi cả nhà. Hùng ở nhà, làm thợ sửa xe lẻ, nhưng sau tai nạn xe năm ngoái, chân anh đau âm ỉ, khó đi lại nhiều. “Anh ở nhà chăm con, em lo tiền bạc,” họ thỏa thuận thế.

Lan lau nước mắt, nhìn ảnh Minh trên điện thoại. Hôm nay là ngày 10 tháng Mười, sinh nhật con còn năm ngày nữa. Cô đã mua vé tàu về Hà Nội, bí mật chuẩn bị bánh kem, bóng bay, và cả chú gấu bông khổng lồ. “Mẹ về bất ngờ, con yêu!” Cô nhắn tin cho Hùng: “Em gửi tiền tháng này rồi nhé. Nhớ cho Minh ăn uống đầy đủ.” Hùng reply ngay: “Yên tâm, anh lo hết. Con đang chơi ngoài sân đây.”

Cô không biết, lúc đó, Hùng đang cầm chai bia, nhìn Minh lon ton chạy nhặt lá rơi. “Bố ơi, mẹ về khi nào?” Minh hỏi. Hùng cười gượng: “Sắp rồi con. Giờ bố con mình đi chơi nhé?”

Ba năm qua, Hùng cố gắng làm bố. Sáng dậy sớm nấu cháo cho Minh, chiều đưa con đi chơi công viên. Nhưng chân đau khiến anh cáu kỉnh. Bạn bè rủ nhậu, anh hay viện cớ “chăm con” để từ chối, nhưng dần dần, cám dỗ lớn hơn. “Mày ở nhà mãi, vợ đi xa, buồn thì nhậu tí cho khuây khỏa,” thằng Tí, bạn thân, hay nói thế.

Tháng đầu, Hùng ngoan. Anh mua sách tranh cho Minh, dạy con hát bài “Con cò mà đi ăn đêm”. Minh cười khanh khách: “Bố giỏi nhất!” Nhưng tiền Lan gửi về, anh bắt đầu “tiết kiệm” bằng cách mua bia. “Chỉ một chai thôi,” anh tự nhủ.

Rồi thói quen hình thành. Mỗi tối, khi Minh ngủ, Hùng khóa cửa, ra quán nhậu với bạn. “Con ngủ rồi, anh đi tí,” anh nói dối Lan qua điện thoại. Lan tin, vì cuộc gọi video luôn thấy Minh cười tươi: “Mẹ ơi, con vẽ tranh cho mẹ này!”

Nhưng Minh bắt đầu nhận ra. Cậu bé 5 tuổi hay hỏi: “Bố ơi, sao bố hay đi tối? Con sợ tối.” Hùng gắt: “Ngủ đi, mai bố mua kẹo.” Minh khóc, nhưng sáng hôm sau lại cười vì bố mua bánh mì.

Lan ở Bình Dương, làm ca 12 tiếng, mệt nhoài. Cô gọi về hàng ngày, nghe Hùng kể: “Con khỏe lắm, hôm nay con học đếm số đến 20 rồi!” Cô vui, gửi thêm tiền: “Anh mua sữa cho con nhé.” Hùng dùng tiền ấy mua bia, còn Minh uống nước lọc.

Sinh nhật Minh năm ngoái, Lan về bất ngờ. Cô ôm con khóc: “Mẹ nhớ con quá!” Hùng cười: “Anh chăm tốt mà.” Nhưng đêm ấy, Lan thấy chai bia dưới gầm giường. Cô hỏi, Hùng chối: “Của bạn để quên.” Cô tin, vì yêu anh.

Năm nay, Lan quyết tâm lớn hơn. Cô dành dụm mua bánh kem socola – món Minh thích nhất – và bộ đồ chơi siêu nhân. “Lần này, mẹ sẽ làm con bất ngờ nhất đời!” Cô nghĩ, tàu chạy qua Đồng Nai, lòng rạo rực.

Ngày 12 tháng Mười, Hùng nhận tiền Lan gửi: mười tám triệu. “Em tăng ca, anh mua gì ngon cho con nhé,” tin nhắn cô. Hùng cười, nhắn lại: “Ok em.” Anh mua một ít gạo, thịt, rồi mang sáu triệu đi nhậu với Tí và lũ bạn. “Mai tao đưa con đi chơi, hôm nay tao vui tí,” anh nói.

Minh ở nhà, chơi một mình. Cậu bé mở tủ lạnh, thấy hết thức ăn. “Bố về muộn rồi,” Minh lẩm bẩm. Cậu lấy nồi, đổ nước, bật bếp gas – mẹ dạy cách nấu cháo đơn giản. Nhưng lửa bùng lên, Minh hoảng, làm đổ dầu ăn. Tay cậu bỏng rộp, khóc oe oe. Hùng về khuya, thấy con băng bó tay bằng khăn, quát: “Sao mày nghịch dại!” Anh bôi kem, cho con ngủ, không kể Lan.

Ngày 13, Hùng lại nhậu. Lần này, bạn rủ đi karaoke. “Con tao ngủ rồi, tao khóa cửa kỹ,” anh khoe. Minh thức giấc, đói meo. Cậu lại tự nấu, lần này cẩn thận hơn. “Con làm được, như mẹ!” Minh tự hào, nhưng khói lan ra, hàng xóm gõ cửa. Hùng về, đánh con: “Mày muốn cháy nhà à?” Minh khóc: “Con đói bố ơi.”

Lan gọi: “Con sao rồi anh?” Hùng cười: “Vui lắm, đang hát bài mẹ dạy đây!” Minh bị ép cầm điện thoại, giọng run: “Mẹ… con yêu mẹ.” Lan không nhận ra, chỉ thấy con mệt: “Con ngủ sớm nhé.”

Ngày 14, Hùng hứa: “Mai sinh nhật con, bố không nhậu.” Nhưng chiều ấy, Tí gọi: “Ê, có quán mới mở, bia rẻ, đi không?” Hùng do dự, nhìn Minh chơi đồ chơi cũ. “Bố đi tí thôi, con ngoan nhé.” Anh khóa cửa, dặn: “Con tự ăn mì gói đi, bố về sớm.”

Minh ngồi một mình trong căn nhà tối om. Cậu bé 5 tuổi mở gói mì, đổ nước sôi – lửa gas lại bùng. Lần này, áo cậu cháy xém. Minh chạy vòng vòng, khóc: “Bố ơi! Cháy!” Nhưng cửa khóa chặt, hàng xóm nghe tiếng, gọi công an. Hùng đang hát hò ở quán, điện thoại hết pin.

Công an phá cửa, dập lửa. Minh nằm bất động, bỏng nặng 70% cơ thể. Bệnh viện Nhi Trung ương, bác sĩ lắc đầu: “Sốc nhiễm trùng, khó qua.”

Hùng về, quỳ bên giường con. “Minh ơi, bố xin lỗi!” Nhưng Minh chỉ ú ớ, mắt nhắm nghiền.

Sáng 15 tháng Mười, Lan bước xuống tàu Hà Nội, tay xách nách mang quà. Tim cô đập thình thịch. Cô bắt taxi về nhà, tưởng tượng cảnh Minh reo lên: “Mẹ về!” Cô nhắn Hùng: “Anh đang ở đâu? Em về rồi!” Không reply. “Chắc đang chuẩn bị bất ngờ,” cô nghĩ.

Đến ngõ, Lan thấy xe cứu thương. Hàng xóm xúm xít: “Chị Lan về rồi à? Tai họa…” Lan chạy vào, thấy Hùng ngồi thẫn thờ ngoài bệnh viện. “Anh! Con đâu?” Hùng ngẩng lên, mặt tái mét: “Lan… Minh… nó…”

Lan lao vào phòng cấp cứu. Minh nằm đó, quấn băng trắng toát, máy thở kêu tít tít. Bác sĩ: “Chị chuẩn bị tinh thần. Cháu mất rồi.” Lan gào lên, ôm con: “Minh ơi! Sinh nhật con mà! Mẹ về rồi đây! Mẹ mang bánh kem, gấu bông… Con dậy đi!”

Cô lôi bánh kem ra, cắm nến, hát run rẩy: “Chúc mừng sinh nhật… con yêu…” Nến cháy, giọt sáp rơi trên tay Minh lạnh ngắt. Hùng quỳ bên, khóc: “Anh xin lỗi… Anh nhậu… khóa cửa… con tự nấu… cháy…”

Lan quay phắt lại, mắt đỏ ngầu: “Anh nói sao? Ba năm em giao con cho anh, anh làm thế này?” Hùng cúi đầu: “Anh chỉ nhậu tí… anh yêu con mà…”

Cảnh tượng đau lòng: bánh kem tan chảy trên sàn bệnh viện, bóng bay xì hơi, gấu bông nằm lẻ loi bên thi thể cậu bé 5 tuổi. Lan ôm con khóc đến ngất. Hàng xóm thì thầm: “Thằng Hùng nhậu say, bỏ con tự tử…” Không, không phải tự tử, mà là tai nạn từ sự vô trách nhiệm.

Tang lễ Minh diễn ra chiều hôm ấy, vội vã vì cơ quan điều tra vào cuộc. Lan mặc đồ trắng, ôm di ảnh con, đi bộ sau quan tài nhỏ xíu. Hàng xóm khóc theo: “Tội nghiệp thằng bé!” Hùng lảo đảo, chân đau cũ tái phát, nhưng anh không dám nhìn vợ.

Tại nhà tang lễ, Lan kể lại cho mẹ chồng: “Mẹ ơi, con gửi tiền đầy đủ, sao anh ấy…” Bà cụ khóc: “Nó nghiện rượu từ ngày tai nạn xe. Tao khuyên mãi không nghe.”

Cao trào bùng nổ khi cảnh sát đến. “Anh Hùng, anh bị tạm giữ vì tội bỏ bê con cái dẫn đến tử vong.” Hùng van xin: “Tôi không cố ý! Tôi yêu con!” Lan hét: “Yêu? Anh khóa cửa để con tự đốt mình? Ba năm em cực khổ, anh phá hết!”

Đám tang hỗn loạn. Lan lao vào Hùng, tát túi bụi: “Anh giết con tôi! Sinh nhật con, tôi mang cả thế giới về, anh mang cái chết!” Hùng ngã quỵ, máu mũi chảy: “Lan… tha thứ anh…”

Mọi người can ngăn. Lan ngã xuống mộ con, thì thầm: “Mẹ xin lỗi con. Mẹ đi làm xa, bỏ con với bố…” Nến sinh nhật vẫn cháy dở trên bàn thờ, khói bay lững lờ.

Hai tháng sau, Lan sống như cái xác không hồn ở Bình Dương. Cô xin nghỉ việc, về Hà Nội ở nhà mẹ đẻ. Hùng ra tù sau một tháng – chỉ phạt hành chính vì “tai nạn bất ngờ”. Anh lang thang, nhậu tiếp để quên.

Một buổi chiều mưa, Lan nhận cuộc gọi từ số lạ: “Chị Lan? Em là Tí, bạn Hùng.” Cô cáu: “Đừng gọi nữa!” Nhưng Tí khóc: “Chị nghe em kể đã. Có chuyện lớn.”

Họ gặp ở quán cà phê. Tí đưa phong bì: “Đây là nhật ký của Hùng. Anh ấy viết trước khi chết.” “Chết? Anh ấy chết khi nào?” Lan sốc.

Tí kể: “Hùng tự tử đêm qua, treo cổ ở quán nhậu cũ. Trước đó, anh ấy viết cái này.” Lan mở phong bì, tay run. Nhật ký dày cui, chữ nguệch ngoạc:

“Ngày 1: Lan đi rồi. Tao hứa chăm Minh. Nhưng chân đau, bạn rủ nhậu, tao yếu lòng.

Tháng 3: Minh hỏi mẹ, tao dỗ. Tiền Lan gửi, tao mua bia. Xấu hổ.

Tháng 6: Minh tự nấu ăn lần đầu. Tao đánh con. Tao là thằng bố khốn nạn.

Sinh nhật năm ngoái: Lan về, thấy bia. Tao chối. Tao ghét bản thân.

Ngày 14/10: Tao khóa cửa, đi nhậu. Minh khóc: ‘Bố đừng đi’. Tao vẫn đi. Cháy nhà, con tao chết. Tao giết con.

Lan ơi, anh không xứng. Anh nghiện rượu từ tai nạn xe – bác sĩ bảo vậy. Nhưng anh giấu em. Tiền em gửi, anh đánh bạc online, mất hết. Bia chỉ là cái cớ.

Cú twist: Em nhớ chiếc vòng tay bạc không? Anh không mua ngày cưới. Anh trộm của mẹ để đánh bạc. Giờ anh trả hết. Anh chết để chuộc lỗi. Tha thứ anh, chăm sóc… đứa con thứ hai của em.”

Lan chết lặng. “Đứa con thứ hai?” Cô sờ bụng, nước mắt trào. Hai tháng qua, cô mang thai – kết quả lần ân ái cuối trước sinh nhật Minh. Cô giấu Hùng vì giận. Bây giờ, anh chết, biết hết qua… nhật ký?

Tí giải thích: “Hùng hack điện thoại em, thấy kết quả test thai em chụp gửi mẹ. Anh ấy viết xong, tự tử. Anh ấy yêu em, yêu con lắm chị ơi.”

Lan gào khóc giữa quán. Cú twist đâm thủng tim: Hùng không chỉ vô trách nhiệm, mà còn là kẻ nghiện ngập giấu kín. Nhưng anh chết để bảo vệ đứa con chưa sinh – bằng cách tiết lộ sự thật, để Lan không tha thứ, không quay lại với “gia đình tan vỡ”.

Lan sinh bé gái, đặt tên Minh Anh – “ánh sáng của Minh”. Cô mở quán cà phê nhỏ, kể chuyện con trai cho khách nghe. Mỗi sinh nhật Minh, cô thắp nến, hát: “Chúc mừng con… và em gái.”

Hùng được chôn bên mộ Minh. Lan đến thăm, đặt vòng tay bạc lên mộ: “Anh chuộc lỗi rồi. Em tha thứ. Nhưng nỗi đau này, mãi mãi.”

Dưới ánh nến, Lan mỉm cười buồn: “Con ơi, mẹ về rồi. Lần này, mẹ không đi nữa.”