Năm 2001, tôi lấy chồng – một đám cưới giản dị nhưng đầy nước mắt. Mẹ tôi, người đàn bà lam lũ cả đời, dúi vào tay tôi một gói nhỏ, dặn đi dặn lại:
“Trong này là hai chỉ vàng, mẹ dành dụm bao năm. Con giữ lấy, phòng khi túng thiếu. Đừng nói với ai, nhất là nhà chồng, nghe chưa?”
Tôi gật đầu, nghẹn ngào. Hôm đó, giữa tiếng pháo cưới lách tách, tôi nhìn đôi mắt mẹ đỏ hoe mà lòng dâng lên cảm giác bất an. Mẹ luôn có linh cảm đúng.
Cuộc sống sau cưới chẳng dễ dàng. Tôi về làm dâu trong một gia đình đông người: mẹ chồng khắt khe, chồng là con trưởng, còn dưới anh là cậu em trai – Tuấn, 25 tuổi, lười biếng và nợ nần.
Tôi làm kế toán cho một công ty nhỏ, tháng được hơn một triệu rưỡi, góp cùng chồng trả tiền sinh hoạt. Tưởng thế là yên, ai ngờ mỗi lần Tuấn làm ăn thua lỗ, mẹ chồng lại thở dài, ám chỉ:
“Nhà có anh trưởng mà không đỡ đần em út thì coi sao được.”
Chồng tôi nghe thế, lại thương em, thương mẹ, rồi lặng lẽ lấy tiền dành dụm của hai vợ chồng cho Tuấn “làm lại”.
Tôi từng khuyên:
“Anh giúp nó hoài mà nó không sửa. Mình còn con nhỏ, còn tương lai.”
Anh quắc mắt:
“Em nói gì kỳ vậy? Anh em ruột chứ có ai xa lạ đâu!”
Tôi cắn môi im lặng. Tôi hiểu lòng anh, nhưng lòng tốt nếu đặt sai chỗ, chỉ khiến người khác ỷ lại.
Một hôm, khi tôi đang giặt đồ, nghe tiếng động trong phòng. Bước vào, tôi thấy chồng đang lục ngăn tủ. Anh giật mình, giấu vội thứ gì đó sau lưng. Tôi chạy tới — chiếc hộp nhỏ màu đỏ rơi xuống đất, hé ra hai chỉ vàng mẹ tôi đưa ngày cưới.
Tôi chết lặng.
“Anh… anh lấy vàng của em làm gì?”
Anh thản nhiên:
“Tuấn cần vốn gấp. Anh cho nó mượn, có gì đâu.”
Tôi run giọng:
“Đó là của mẹ em. Mẹ dặn không được đưa ai hết. Sao anh lại tự ý?”
Anh cáu gắt:
“Vợ chồng thì của chung! Em ích kỷ vừa thôi. Có hai chỉ vàng mà làm như báu vật!”
Tôi nghẹn lời. Bao nhiêu tổn thương, bao nhiêu cố nhịn bấy lâu như nổ tung.
“Anh gọi là của chung, sao không hỏi ý em? Nếu em lấy đồ nhà anh cho người ngoài, anh có chịu không?”
Anh im, rồi bỏ đi.
Tối đó, tôi gọi về cho mẹ. Nghe tôi kể, mẹ chỉ thở dài:
“Thôi con ạ, vàng mất thì thôi, đừng vì hai chỉ mà tan nhà. Mẹ chỉ sợ con khổ vì người không biết quý.”
Tôi bật khóc, nhưng trong lòng trào lên nỗi uất nghẹn không thể nuốt trôi.
Ba tháng sau, Tuấn làm ăn thua lỗ. Anh chồng tôi phải chạy vạy khắp nơi trả nợ thay em. Căn nhà nhỏ ngập trong không khí nặng nề. Một tối, mẹ chồng bảo:
“Nhà mình mất mặt với họ hàng, giờ mượn tạm tiền tiết kiệm của vợ chồng con, mai mốt Tuấn trả.”
Tôi đứng dậy, nói rõ ràng:
“Con không đồng ý. Mẹ ạ, con đã mất hai chỉ vàng vì anh Tuấn một lần. Con không thể tiếp tục.”
Cả nhà im lặng. Mẹ chồng trừng mắt:
“Cô ăn ở gì mà tính toán thế? Nhà chồng cho cô ăn học, giờ giàu có rồi khinh người à?”
Tôi cười nhạt:
“Mẹ nhầm rồi. Con đi làm, tự nuôi mình. Mẹ cho con làm dâu, chứ không phải làm ngân hàng.”
Câu nói đó khiến không khí nổ tung. Chồng tôi đập bàn:
“Cô quá đáng lắm rồi!”
Tôi nhìn anh, nước mắt rơi:
“Không, quá đáng là anh – người không bảo vệ nổi vợ, lại lấy hết những gì mẹ vợ dành dụm để ‘nuôi’ sự lười biếng của em trai.”
Anh lặng người.
Hôm sau, tôi xách valy đưa con về nhà mẹ. Anh không níu. Có lẽ anh vẫn nghĩ tôi chỉ giận dỗi nhất thời. Nhưng tôi biết, mình cần rời đi, để anh có thời gian nhìn lại.
Nửa năm trôi qua, Tuấn lại vỡ nợ, trốn biệt. Chồng tôi trắng tay. Một chiều, anh tìm đến, gầy gò, hốc hác, nói khẽ:
“Anh xin lỗi. Anh đã hiểu. Cái gì cũng nghĩ vì tình nghĩa, rốt cuộc mất cả vợ, cả tiền, cả tự trọng.”
Tôi nhìn anh, im lặng. Anh đưa ra hai chỉ vàng mới:
“Anh làm thêm, dành dụm từng tháng mua lại. Không phải để chuộc lỗi, mà để trả lại em – và mẹ em.”
Tôi khẽ nói:
“Anh trả cho em hay cho lương tâm anh?”
Anh cúi đầu:
“Cho cả hai.”
Một năm sau, tôi và anh hàn gắn lại. Anh thay đổi thật sự: không còn chiều em trai, biết chia sẻ, biết nói lời xin lỗi.
Tôi vẫn giữ lại hai chỉ vàng – không vì giá trị, mà vì nó nhắc tôi nhớ: trong hôn nhân, thử thách không đến từ người ngoài, mà đến từ cách ta đối xử với nhau khi có quyền và lòng tin.
Kết:
Năm 2001, mẹ dúi cho tôi hai chỉ vàng, tưởng chỉ là món của hồi môn nhỏ, nào ngờ lại là phép thử lớn nhất đời người.
Tôi từng mất vàng, mất niềm tin, nhưng cuối cùng, tôi tìm lại được điều quý giá hơn: một người chồng biết sai, biết sửa, và một mái nhà được xây lại từ sự tôn trọng.
Vì trong mọi cuộc hôn nhân, vàng thật không sợ lửa – chỉ có tình người, nếu đủ chân thành, mới không tan chảy trước sóng gió.
