Ba trăm triệu và giọt nước mắt của mẹ

Tôi gặp Hân vào năm cuối đại học.
Cô ấy là sinh viên khoa kế toán, còn tôi học công nghệ thông tin. Chúng tôi quen nhau nhờ một lần làm chung nhóm thiện nguyện. Hân dịu dàng, hiền và biết điều – kiểu con gái khiến người khác chỉ cần nhìn thôi cũng thấy ấm lòng.

Sau khi ra trường, tôi làm ở một công ty phần mềm, lương tuy không cao nhưng ổn định. Hai đứa yêu nhau được ba năm, tình cảm ngày một sâu sắc. Khi công việc đã tạm ổn, tôi quyết định đánh bạo sang nhà cô xin cưới.

Hôm ấy, tôi mặc áo sơ mi trắng, tay ôm bó hoa cúc họa mi mà Hân thích nhất. Tim đập loạn xạ suốt đoạn đường đến nhà cô.
Bố mẹ Hân đón tiếp đàng hoàng, không khó chịu, cũng không lạnh nhạt. Tôi thở phào. Nhưng đến khi nói đến chuyện thách cưới, bác gái chỉ nói nhẹ một câu, giọng điềm đạm mà khiến tôi chết lặng:

“Thách cưới ở vùng này, ít nhất ba trăm triệu. Con xem có xoay xở được không.”

Tôi cứng họng.
Ba trăm triệu…
Một con số không quá lớn với người có điều kiện, nhưng với gia đình tôi — hai công nhân xưởng may và một cậu trai mới đi làm vài năm — đó là cả một gia tài.

Tôi gượng cười:

“Dạ… con sẽ cố ạ.”

Bố mẹ Hân gật đầu, không nói thêm gì. Nhưng trong ánh mắt họ, tôi thấy rõ sự cân nhắc: như thể đang đánh giá xem tôi có xứng đáng hay không.

Tối hôm đó, tôi không ngủ được.
Tôi tính toán đi tính toán lại. Trong tài khoản của tôi chỉ có hơn 70 triệu, là số tiền tiết kiệm suốt ba năm đi làm. Tôi có thể vay bạn bè, đồng nghiệp một ít, bán luôn chiếc xe máy cũ – tài sản duy nhất của mình. Còn lại, chắc phải nhờ bố mẹ.

Sáng hôm sau, tôi đem chuyện nói với bố. Ông im lặng hồi lâu, rồi thở dài:

“Con à, bố mẹ làm công nhân, lương tháng hơn chục triệu, có mỗi căn nhà nhỏ còn đang trả góp. Giờ con cưới vợ, bố mẹ giúp được chút nào thì giúp, chứ ba trăm triệu thì thật sự quá sức.”

Tôi gật đầu, không trách ai được. Tôi biết họ đã cực cả đời vì tôi rồi.

Những ngày sau đó, tôi chạy đôn chạy đáo khắp nơi. Người bạn thân cho vay mười triệu, chị đồng nghiệp tốt bụng bảo sẽ giúp tôi một ít.
Tôi bắt đầu rao bán chiếc xe máy, dự định đi làm bằng xe buýt.

Một hôm, về đến nhà đã hơn mười giờ đêm, tôi thấy mẹ vẫn thức. Đèn trong phòng bà mờ vàng, tiếng quạt quay khe khẽ. Tôi định bước vào chào thì sững lại — mẹ đang nằm quay mặt vào tường, vai run lên.
Tôi khẽ gọi:

“Mẹ ơi, mẹ chưa ngủ à?”

Mẹ quay lại, mắt đỏ hoe. Bà ngồi dậy, giọng nghẹn ngào:

“Con tính bán xe, rồi vay nợ khắp nơi chỉ để cưới vợ sao?”

Tôi cúi đầu, không dám nói dối.

“Con… con thương cô ấy. Bố mẹ cô ấy muốn ba trăm triệu, nếu không, họ không gả.”

Mẹ nhìn tôi, nước mắt tràn ra:

“Con ạ, cưới vợ là để có hạnh phúc, chứ không phải để bắt đầu bằng nợ nần.
Nếu con phải gồng mình, phải cúi đầu đi vay từng đồng, thì tình yêu đó liệu còn vui được bao lâu?”

Tôi nghẹn lời.
Mẹ nắm tay tôi, bàn tay gầy guộc chai sạn vì kim chỉ và nước rửa chén, siết nhẹ:

“Hạnh phúc thật sự không đo bằng tiền. Người ta thương con, sẽ không bắt con khổ.”

Tôi ôm lấy mẹ, nước mắt tôi cũng rơi theo. Trong khoảnh khắc ấy, tôi thấy mình thật nhỏ bé.

Sáng hôm sau, tôi đến gặp Hân.
Cô ấy ngạc nhiên khi thấy tôi hốc hác.
Tôi kể lại mọi chuyện, cả chuyện mẹ khóc. Hân lặng đi, hồi lâu mới khẽ nói:

“Ba mẹ em cũng chỉ muốn chắc rằng anh có thể lo được cho em thôi.”
“Anh hiểu, nhưng lo được hay không đâu chỉ nằm ở tiền.”

Chúng tôi im lặng. Rồi Hân nói nhỏ, giọng run run:

“Nếu ba mẹ không chịu giảm, chắc… em cũng không thể cưới anh được.”

Câu nói ấy, nhẹ như gió, nhưng đủ để tôi hiểu rằng ranh giới giữa tình yêu và thực tế mỏng manh đến thế nào.

Ba ngày sau, tôi trả nhẫn lại cho Hân.
Cô khóc, còn tôi chỉ nói một câu:

“Anh không đủ tiền, nhưng anh cũng không muốn bắt đầu bằng nợ.”

Chúng tôi chia tay.
Tôi lao đầu vào công việc, cố quên đi, nhưng mỗi lần nhìn chiếc xe cũ vẫn còn trong sân, tôi lại nhớ đến lời mẹ: “Cưới vợ để hạnh phúc, không phải để trả nợ.”

Ba năm trôi qua.
Tôi thăng chức, cuộc sống dần ổn định. Một lần, tôi vô tình gặp lại Hân trong buổi hội thảo. Cô đã lấy chồng, dáng vẻ sang trọng, nhưng nụ cười thì không còn như xưa.
Chúng tôi chỉ chào nhau, không ai nhắc lại chuyện cũ.

Tối về, tôi ghé vào tiệm bánh gần nhà, mua một ổ bánh kem nhỏ. Mẹ hỏi:

“Sinh nhật ai thế con?”
Tôi cười:
“Sinh nhật mẹ. Nhờ mẹ mà con vẫn còn bình an.”

Mẹ tôi cười hiền, nếp nhăn nơi khóe mắt hằn sâu.
Bà đâu biết rằng, chính câu nói năm ấy đã cứu tôi khỏi cả một quãng đời khổ nợ.

Giờ tôi đã có gia đình nhỏ của riêng mình, với người vợ chẳng đòi hỏi sính lễ, chỉ cần tôi biết thương, biết sống tử tế.
Mỗi lần đi qua con đường cũ, tôi lại thầm cảm ơn mẹ – người đã dạy tôi rằng:

“Hạnh phúc không bắt đầu từ lễ cưới xa hoa, mà bắt đầu từ lòng người biết đủ.”

🌸 Thông điệp nhân văn:

Đôi khi, tình yêu không chết vì nghèo, mà vì con người ta không dám chọn đúng điều mình cần.
Vật chất có thể mua được một đám cưới, nhưng không thể mua được một cuộc đời bình yên.
Và đôi khi, một giọt nước mắt của mẹ lại đủ để soi sáng cả lối đi của con.