Tôi tên Lan, năm nay 40 tuổi, nhưng nhìn tôi già nua hơn nhiều. Mười lăm năm qua, tôi sống trong căn nhà chồng như một người giúp việc không công. Ngày lấy chồng, tôi 25 tuổi, trẻ trung, đầy mơ mộng. Chồng tôi, anh Tuấn, là người đàn ông hiền lành, nhưng yếu đuối trước mẹ và em gái. Bà Năm, mẹ chồng tôi, bị tai biến liệt giường từ năm thứ hai hôn nhân. Từ đó, tôi trở thành “osin cao cấp”: nấu ăn, giặt giũ, tắm rửa, thậm chí lau chùi phân tiểu cho bà. Tôi không kêu ca, vì nghĩ đó là phận làm dâu. Nhưng mâu thuẫn lớn nhất là với Minh, em chồng tôi – cô em gái chồng 30 tuổi, độc thân, sống bám mẹ và anh trai.
Minh luôn coi tôi như kẻ ngoại lai. “Chị dâu gì mà vụng về, chắc chị chỉ biết ăn bám thôi!”, Minh hay mỉa mai trước mặt họ hàng. Bà Năm thì lạnh lùng, ít nói, chỉ ra lệnh bằng ánh mắt. Tôi cố gắng hết sức, bán cả chiếc vòng vàng – kỷ vật duy nhất mẹ ruột để lại trước khi mất – để mua thuốc thang cho bà Năm. Số tiền 50 triệu ấy, tôi giấu chồng, chỉ âm thầm làm. Tôi không đòi hỏi gì, chỉ mong một ngày bà Năm gọi tôi là “con” thay vì “con dâu”. Nhưng không, bà vẫn giữ khoảng cách, và Minh thì càng ngày càng quá quắt. Có lần, Minh đuổi tôi ra khỏi phòng bà Năm vì “chị làm bẩn hết rồi”. Anh Tuấn chỉ biết khuyên: “Em nhịn đi, Minh nó còn trẻ con”. Mâu thuẫn tích tụ, tôi như cái bóng trong nhà, hy sinh thầm lặng mà không được công nhận.
Rồi bà Năm qua đời, sau cơn đột quỵ cuối cùng. Đám tang đông đúc, họ hàng khen bà sống thọ, nhưng ít ai biết tôi là người chăm bà suốt 13 năm liệt giường. Trước khi nhắm mắt, bà Năm nắm tay tôi, thì thầm: “Con giữ cái hộp này, đừng mở ngay”. Bà đưa tôi chiếc hộp gỗ cũ kỹ, khóa chặt. Tôi gật đầu, nước mắt lưng tròng, nghĩ đó là kỷ niệm cuối cùng. Nhưng di chúc đọc lên khiến cả nhà sững sờ. Bà để lại toàn bộ tài sản – căn nhà rộng 500m², sổ tiết kiệm 2 tỷ, và mảnh đất vườn – cho anh Tuấn và Minh. Còn tôi? Chỉ 20 triệu, với dòng ghi chú lạnh lùng: “Coi như tiền công phục dịch”. Mọi người xì xào: “Bà công bằng thật, con dâu chỉ là người ngoài thôi”. Minh cười khẩy: “Chị cầm tiền mà đi, nhà này không phải chỗ cho chị ở nữa. Anh Tuấn, đuổi chị ấy đi!”. Anh Tuấn cúi đầu, không dám nhìn tôi: “Em… em về nhà ngoại tạm đi”.
Tôi bị đuổi như một người dưng. Tay xách vali, lòng đau như cắt. Mười lăm năm hy sinh, bán kỷ vật mẹ ruột, đổi lấy 20 triệu “tiền công”? Tôi lang thang về nhà ngoại cũ kỹ, nay đã bán đi, chỉ thuê tạm căn phòng trọ. Ba ngày sau, ngồi một mình, tôi mở chiếc hộp gỗ. Bên trong là một lá thư tay, nét chữ run run của bà Năm, kèm theo một tập giấy tờ photo công chứng. Tôi đọc, và thế giới như sụp đổ – nhưng là theo cách bất ngờ nhất.
Lá thư viết: “Lan con, mẹ xin lỗi vì đã để con chịu khổ suốt ngần ấy năm. Mẹ biết con bán vòng vàng của mẹ ruột để cứu mẹ, mẹ biết hết. Nhưng mẹ phải thử lòng con, và cả lòng chúng nó. Minh không phải con ruột của mẹ. Năm xưa, mẹ sinh anh Tuấn, nhưng chồng mẹ ngoại tình, sinh Minh với người khác. Mẹ thương, nhận nuôi Minh như con đẻ, giấu kín bí mật. Nhưng Minh hư hỏng, chỉ biết đòi hỏi, không chăm mẹ lấy một ngày. Còn con, Lan ơi, con mới là con gái thật sự của mẹ. Mẹ từng bị mẹ chồng hành hạ, nên mẹ sợ con dâu chịu khổ như mẹ. Nhưng con nhẫn nhịn, yêu thương, khiến mẹ nhận ra: máu mủ không bằng tình nghĩa. Di chúc công khai kia là giả, mẹ lập để lộ mặt thật của Minh và Tuấn. Di chúc thật ở đây, mẹ để lại hết tài sản cho con – căn nhà, sổ tiết kiệm, đất đai – vì con xứng đáng. Mẹ đã công chứng, và có bằng chứng ADN chứng minh Minh không phải con ruột. Hãy dùng nó để đòi công bằng, con gái mẹ”.
Tôi chết lặng. Twist bất ngờ: Bà Năm đã biết hết, và di chúc giả là cái bẫy để vạch trần lòng dạ em chồng và chồng tôi. Hóa ra, bà không lạnh lùng, mà đang bảo vệ tôi theo cách riêng. Tập giấy tờ là di chúc thật, công chứng đầy đủ, kèm kết quả ADN từ bệnh viện. Minh không phải con ruột, mà là con rơi của bố chồng với bồ nhí. Bà Năm giấu để giữ gia đình, nhưng nay dùng để bảo vệ tôi.
Tôi gọi luật sư, kiện đòi tài sản. Minh hoảng loạn, chửi bới: “Chị dâu khốn nạn, đồ chiếm đoạt!”. Anh Tuấn van xin: “Em tha cho Minh, nó còn trẻ”. Nhưng tôi không nhịn nữa. Tòa án phán quyết: Di chúc thật hợp lệ, Minh bị loại khỏi thừa kế vì không phải huyết thống, và hành vi đuổi tôi là trái pháp luật. Tôi nhận lại căn nhà, sổ tiết kiệm, mọi thứ. Minh phải ra đường, còn anh Tuấn ly hôn tôi vì “không còn tình nghĩa”.
Bây giờ, tôi sống một mình trong căn nhà ấy, nhưng lòng bình yên. Tôi đăng câu chuyện lên Facebook, kèm ảnh chiếc hộp gỗ và lá thư (che tên): “Mẹ chồng – nàng dâu: 15 năm hy sinh, đổi lấy ‘tiền công’. Nhưng sự thật luôn bất ngờ. Đừng vội phán xét, lòng người sâu thẳm lắm”. Bài viết viral, hàng triệu lượt chia sẻ, vì ai cũng thấy bóng dáng gia đình mình. Có người khóc, có người học được bài học: Hy sinh không vô ích, công bằng sẽ đến.
Từ đó, tôi sống khác. Không còn làm osin, tôi mở quán cà phê nhỏ, giúp đỡ những nàng dâu khổ sở. Cuộc đời tôi, từ tro tàn, nở hoa nhờ chiếc hộp gỗ ấy.
