Tôi cưới khi cái thai trong bụng đã được hơn ba tháng. Cả họ nhà chồng đều biết, và họ không quên nhắc tôi về “ân huệ” mà gia đình họ đã ban – là chấp nhận cưới để “giữ thể diện” cho cả hai bên.
Mẹ tôi, người đàn bà làm giúp việc cho người ta suốt hơn hai mươi năm, gom góp từng đồng bạc lẻ để lo cho con gái có đám cưới đàng hoàng. Nhưng bà đâu ngờ, chính cái nghề ấy lại trở thành lý do khiến tôi bị coi thường đến thế.

Hôm đón dâu, mẹ chồng tuyên bố thẳng:

“Tôi không đi. Cưới kiểu gì thì cưới, nhà tôi không có phước đón dâu… chửa trước.”

Đoàn rước dâu không có mặt bà. Chỉ có mấy người họ hàng bên chồng, mặt ai cũng lạnh như tiền. Tôi ngồi trong xe hoa mà nước mắt tràn mi. Mẹ tôi nắm tay tôi thật chặt, giọng run run:

“Con cứ đi, đời mẹ đã khổ rồi, mẹ chỉ mong con được yên ổn.”

Khi xe dừng trước cổng nhà chồng, tôi còn chưa kịp xuống thì chị dâu đã bước ra, nói như ra lệnh:

“Mẹ bảo, cô đừng bước qua cửa chính. Đi vòng ra cửa sau. Phận không sạch, không được bước vô chính môn nhà họ Lâm.”

Tôi chết lặng. Cửa sau là lối bếp, nơi người ta chở rau, chở rác, chứ không phải dành cho cô dâu. Vậy mà tôi – cô dâu khoác váy trắng, mang thai đứa cháu nội của bà – lại bị bắt đi bằng con đường ấy.

Mẹ tôi chứng kiến hết. Bà cắn môi, bàn tay run rẩy nhưng không nói gì. Tôi nhìn thấy trong mắt bà có điều gì đó vừa đau vừa nhẫn. Bà chỉ lặng lẽ nói:

“Con cứ bước đi. Cứ nhớ, con là người tử tế. Còn ai bắt con đi cửa sau, chính họ mới là kẻ hèn.”

Tôi đi. Mỗi bước trên lối gạch ẩm mốc ấy như xát vào tim. Đến khi vào nhà, cả họ ngồi chật kín, không ai vỗ tay, không ai chúc phúc. Họ nhìn tôi như một vết bẩn lạc giữa tấm khăn trải bàn trắng tinh.

Nhưng họ không biết, vài tháng sau, khi công ty bất động sản mà mẹ chồng góp vốn vỡ nợ, chính mẹ tôi – người giúp việc năm xưa – lại là người cứu họ khỏi phá sản. Bà là người giữ sổ tiết kiệm của chủ cũ, người đã coi bà như người thân và để lại toàn bộ tài sản thừa kế cho bà vì không có con.

Ngày mẹ tôi bước vào nhà chồng tôi, lần này bằng cửa chính, cả nhà đều đứng dậy chào. Bà chỉ mỉm cười, đi thẳng đến bên tôi – khi ấy đang bế đứa con trai tròn một tuổi – rồi nói:

“Ngày cưới, người ta bắt con đi cửa sau. Hôm nay, mẹ muốn chính tay dắt con bước qua cửa chính này.”

Tôi không cầm được nước mắt. Mẹ chồng cúi đầu, lí nhí xin lỗi.
Nhưng mẹ tôi chỉ đáp khẽ, mắt nhìn thẳng:

“Cửa sau hay cửa trước, không làm nên phẩm giá. Chỉ có cách người ta đối xử mới nói lên ai là kẻ đáng được tôn trọng.”

Từ hôm đó, không ai còn dám nhắc đến chuyện tôi “chửa trước” nữa.
Bởi ai cũng biết, chính người đàn bà “làm giúp việc” và cô dâu từng đi bằng cửa sau ấy — mới là những người bước qua đời bằng đôi chân ngẩng cao nhất.

Sau ngày mẹ tôi bước qua cửa chính nhà họ Lâm, mọi thứ tưởng như đã yên ả. Nhưng lòng người đâu dễ đổi thay. Mẹ chồng tôi – bà Lâm – tuy ngoài miệng mềm mỏng, nhưng sâu trong ánh mắt vẫn còn cái khinh miệt cũ.

Bà không chửi mắng nữa, chỉ dùng lời ngọt mà đâm.

“Nhà có người giàu bất ngờ, sướng thật. Nhưng giàu từ tiền người ta cho cũng chỉ là nhờ ăn may thôi, con nhỉ?”

Tôi im lặng. Tôi hiểu, bà sợ mất vị thế, sợ con dâu nghèo năm nào giờ có thể ngẩng đầu trước mặt bà.
Nhưng tôi không ngờ, mọi chuyện sẽ xoay chuyển nhanh đến thế.

Công ty con trai bà – chồng tôi – bỗng bị điều tra vì gian lận hợp đồng xây dựng. Tài khoản bị phong tỏa, nhà chuẩn bị bị kê biên. Khi ấy, chính bà là người chạy khắp nơi cầu cứu. Bà tìm đến họ hàng, bạn bè, ai cũng lắc đầu.

Đến cuối cùng, bà đến tìm tôi.
Bà không gõ cửa, cứ thế bước vào, nói dằn giọng:

“Con có tiền, con giúp anh con đi. Dù sao cũng là cha của cháu con.”

Tôi nhìn bà, nụ cười bình thản:

“Bà gọi con là gì?”
“Là… mẹ… gọi con là con.”
“Vậy thì mẹ nói lại đi. Xin con giúp chồng con.”

Bà im. Ánh mắt chao đảo, tự ái và tuyệt vọng giằng co. Rồi bà cúi đầu. Lần đầu tiên trong đời, người đàn bà quyền lực, từng bắt tôi đi cửa sau, quỳ sụp xuống trước mặt tôi.

Bà run giọng:

“Mẹ xin con. Cứu nó với. Nó sai rồi.”

Căn phòng im phăng phắc. Tôi chỉ nghe tiếng mưa rơi ngoài hiên, mùi đất ẩm tràn vào. Tôi đỡ bà dậy, nhẹ giọng:

“Con không cần mẹ quỳ. Con chỉ cần mẹ hiểu, nghèo không phải là tội. Làm giúp việc cũng không phải là nhục. Cái nhục duy nhất là coi thường người khác.”

Mẹ tôi bước ra từ phòng bên, bà đã nghe hết.
Bà chỉ thở dài:

“Bà Lâm ạ, ngày xưa tôi cúi đầu vì thương con. Giờ tôi ngẩng đầu cũng chỉ vì muốn dạy cháu tôi hiểu: không ai có quyền ép người khác đi cửa sau.”

Hôm sau, tôi dùng số tiền mẹ để lại để thuê luật sư giỏi nhất. Tôi không cứu chồng tôi vì tình, mà vì đứa con nhỏ không đáng chịu tiếng có cha ở tù.
Vụ việc được xử lý ổn thoả, công ty chồng tôi thoát phá sản, nhưng phải đổi toàn bộ quyền sở hữu sang tên tôi.

Kể từ đó, mọi người trong họ gọi tôi là “bà Lâm trẻ” – không còn ai dám xì xào chuyện tôi “chửa trước” hay mẹ tôi “làm giúp việc”.

Còn mẹ chồng, mỗi sáng đi lễ chùa, bà đều dừng trước cửa sau căn nhà lớn ấy.
Người ta thấy bà cúi thấp, vuốt nhẹ cánh cửa gỗ cũ kỹ rồi khẽ nói:

“Cánh cửa này… dạy tôi biết thế nào là nhân phẩm.”

CÂU CHUYEEM MANG TÍNH HƯ CẤU DO AI VIẾT