Phần 1: Bóng Người Cũ Giữa Cổng Trời

Hà Giang đón tôi bằng một cái lạnh cắt da cắt thịt và màn sương mù đặc quánh bao phủ lên những dãy núi đá tai mèo sắc nhọn. Tôi là Nam, một gã đàn ông ba mươi hai tuổi, mang theo trái tim rỗng tuếch và cái ví dày cộm của một kẻ làm tài chính đi tìm sự bình yên nơi địa đầu Tổ quốc. Thực ra, “bình yên” chỉ là cái cớ. Tôi đi để trốn chạy sự cô đơn gặm nhấm giữa lòng Hà Nội ồn ào.

Tôi dừng chiếc xe phân khối lớn tại điểm dừng chân Mã Pí Lèng. Gió từ hẻm vực Tu Sản thốc lên, mang theo hơi lạnh của dòng Nho Quế xanh ngọc bích. Tôi châm điếu thuốc, rít một hơi dài, để khói thuốc hòa vào sương mù.

Và rồi, tôi nhìn thấy cô ấy.

Giữa đám đông du khách đang xúng xính váy áo sặc sỡ chụp ảnh check-in, có một người phụ nữ mặc chiếc áo khoác kaki màu rêu cũ kỹ, quàng chiếc khăn len to sụ che kín nửa mặt. Cô ấy đứng tách biệt, tay cầm chiếc máy ảnh phim cũ, lặng lẽ chụp những đứa trẻ H’Mông đang co ro địu em bên vệ đường.

Dáng đứng ấy, mái tóc hơi rối buộc hờ hững ấy… Tim tôi hẫng đi một nhịp. Không thể nhầm được. Là Mai. Người yêu cũ của tôi.

Năm năm trước, chúng tôi chia tay không mấy êm đẹp. Mai là cô gái sống cảm xúc, mơ mộng, còn tôi là kẻ thực tế đến mức thực dụng. Tôi chê Mai không biết lo cho tương lai, suốt ngày chỉ biết vẽ vời, từ thiện bao đồng. Còn Mai bảo tôi là cái máy kiếm tiền vô cảm. Chúng tôi đường ai nấy đi, và tôi lao vào kiếm tiền để chứng minh mình đúng. Tôi đã thành công, nhưng cô độc.

Tôi định quay mặt đi, giả vờ không thấy. Nhưng Mai đã quay lại. Ánh mắt chúng tôi chạm nhau. Đôi mắt ấy vẫn trong veo và u buồn như ngày nào, nhưng giờ đây hằn lên những vết chân chim mệt mỏi và quầng thâm trũng sâu.

“Nam? Phải anh không?” – Mai tháo khăn, giọng cô ấy khàn đi vì gió lạnh.

Thế là, định mệnh đã trói chúng tôi lại với nhau trong chuyến đi này. Thay vì lướt qua nhau như hai người xa lạ, tôi mời Mai một ly cà phê nóng. Hóa ra, cô ấy cũng đi một mình.

“Trùng hợp thật. Anh cũng đang định đi Đồng Văn. Hay là… đi cùng nhau một đoạn?” – Tôi buột miệng đề nghị, dù trong lòng vẫn còn lấn cấn những chuyện cũ.

Mai cười, nụ cười gượng gạo:

“Được thôi. Em đi xe khách lên đây, đang tính thuê xe máy mà chưa dám đi đèo một mình. Có anh ‘tài xế’ xịn thế này thì còn gì bằng.”

Chúng tôi đồng hành. Ngồi sau lưng tôi, Mai không ôm eo như ngày xưa, mà bám nhẹ vào vạt áo khoác của tôi. Hơi ấm mong manh từ cô ấy khiến những kỷ niệm cũ ùa về, day dứt và xót xa.

Phần 2: Những Đứa Trẻ Và Những Đồng Tiền

Chúng tôi ghé vào một điểm trường tiểu học nằm cheo leo trên vách núi ở Lũng Cú. Đây là nơi Mai thường xuyên gửi quà từ thiện. Hôm nay, cô ấy mang theo ít bánh kẹo và áo ấm.

Nhìn Mai lúi húi mặc áo cho lũ trẻ, xoa đôi bàn tay nứt nẻ của chúng, tôi thấy lại hình ảnh cô gái thánh thiện năm nào mà tôi từng yêu say đắm. Lũ trẻ vây quanh cô, gọi “Mẹ Mai” rối rít. Nụ cười của Mai lúc này mới thực sự rạng rỡ, xóa tan đi vẻ mệt mỏi ban đầu.

“Anh Nam này,” – Mai quay sang tôi, ánh mắt lấp lánh. – “Anh xem thằng bé A Pao này, nó thông minh lắm, nhưng nhà nghèo quá, bố mất sớm, mẹ bị bệnh, chắc sắp phải bỏ học rồi.”

Tôi gật đầu, rút ví lấy ra hai triệu đồng đưa cho thằng bé:

“Chú cho cháu. Cầm lấy mà mua sách vở.”

Mai nhìn hành động của tôi, thoáng chút ngập ngừng. Rồi cô ấy kéo tôi ra một góc khuất.

“Nam à… Anh dạo này làm ăn tốt chứ?”
“Cũng ổn. Đủ ăn đủ tiêu.” – Tôi trả lời xã giao, hơi ngạc nhiên vì câu hỏi của Mai. Ngày xưa cô ấy ghét nói chuyện tiền nong lắm cơ mà.
“Anh… anh có thể cho em mượn một ít tiền được không?” – Mai ấp úng, cúi mặt xuống, tay vân vê gấu áo.

Tôi nhíu mày:

“Em cần bao nhiêu?”
“Năm mươi triệu. Em cần gấp lắm. Em hứa sẽ trả anh, nhưng… có thể hơi lâu một chút.”

Năm mươi triệu không phải số tiền lớn với tôi. Nhưng cái cách Mai hỏi vay ngay khi vừa gặp lại, giữa khung cảnh này, khiến tôi hụt hẫng.

“Em vay làm gì?”
“Em… em có việc riêng. Chuyện gia đình thôi. Anh giúp em được không? Em bế tắc quá rồi.”

Tôi nhìn Mai. Vẻ mặt cô ấy toát lên sự khẩn khoản, thậm chí là van lơn. Trong đầu tôi bắt đầu nảy sinh những suy nghĩ tiêu cực. Năm năm qua, cô ấy sống thế nào? Chắc lại nợ nần chồng chất vì cái tính nghệ sĩ nửa mùa, hoặc dính vào cờ bạc, đa cấp? Hay cô ấy biết tôi giàu nên cố tình tiếp cận để “đào mỏ”?

“Để anh xem đã. Tiền mặt anh không mang nhiều.” – Tôi hoãn binh, giọng lạnh đi vài phần.

Suốt buổi chiều hôm đó, không khí giữa chúng tôi chùng xuống. Mai vẫn cố gắng vui vẻ, vẫn đùa giỡn, cùng tôi chụp ảnh ở cánh đồng hoa tam giác mạch. Nhưng cứ hễ có cơ hội, cô ấy lại nhắc khéo chuyện tiền nong.

“Anh Nam, cái đồng hồ anh đeo chắc đắt lắm nhỉ?”
“Anh Nam, công ty anh thưởng Tết cao không?”

Từng câu hỏi của Mai như những nhát dao cứa nát hình ảnh đẹp đẽ còn sót lại trong tôi. Hóa ra, thời gian và sự túng thiếu đã biến người con gái thanh cao ngày nào thành một kẻ thực dụng, tầm thường. Tôi cảm thấy chua chát và khinh bỉ.

Phần 3: Đêm Đồng Văn Và Lời Đề Nghị Cuối Cùng

Tối hôm đó, chúng tôi thuê một homestay tại thị trấn Đồng Văn. Hai phòng cạnh nhau. Sau bữa tối với thắng cố và rượu ngô, Mai có vẻ say. Má cô ấy ửng hồng, đôi mắt long lanh ướt át. Chúng tôi ngồi bên bếp lửa bập bùng giữa sân homestay.

“Nam này, anh còn nhớ ngày xưa mình chia tay vì gì không?” – Mai hỏi, giọng lè nhè.
“Nhớ. Vì em chê anh thực dụng. Vì anh chê em viển vông.”

Mai cười, tiếng cười nghe như tiếng khóc:

“Ừ. Giờ em mới biết, thực tế quan trọng thế nào. Không có tiền… nhục lắm anh ạ. Không có tiền, chẳng bảo vệ được ai cả.”

Cô ấy xích lại gần tôi, tựa đầu vào vai tôi. Mùi hương hoa nhài quen thuộc trên tóc cô ấy xộc vào mũi tôi, gợi lên những dục vọng đàn ông và cả sự thương hại.

“Anh giúp em nhé? Năm mươi triệu thôi. Em sẽ làm bất cứ điều gì anh muốn… Coi như đêm nay chúng ta…”

Mai bỏ lửng câu nói, bàn tay cô ấy đặt lên đùi tôi, vuốt nhẹ.

Tôi giật mình, đẩy cô ấy ra. Sự thất vọng trong tôi lên đến đỉnh điểm. Cô ấy đang làm gì thế này? Cô ấy định dùng thân xác để đổi lấy tiền sao? Người con gái tôi từng trân trọng, gìn giữ, giờ đây lại rẻ rúng bản thân đến mức này ư?

“Em say rồi, Mai.” – Tôi đứng dậy, giọng đanh thép. – “Về phòng ngủ đi. Chuyện tiền nong, anh nói thẳng, anh không thích kiểu vay mượn này. Chúng ta chia tay lâu rồi, tiền bạc phân minh thì hơn.”

Mai nhìn tôi, đôi mắt mở to ngỡ ngàng, rồi ngập nước. Cô ấy không nói gì, lẳng lặng đứng dậy, quay lưng bước về phòng. Bóng lưng cô ấy gầy guộc, run rẩy trong gió lạnh cao nguyên đá.

Tôi về phòng mình, đóng sầm cửa lại. Tôi nằm trên giường, trằn trọc không ngủ được. Vừa giận, vừa thương, vừa khinh thường. Tôi cảm thấy mình vừa thoát khỏi một cái bẫy tình – tiền rẻ tiền.

Sáng hôm sau, tôi dậy thật sớm. Tôi không muốn chạm mặt Mai nữa. Cảm giác bị lợi dụng khiến tôi khó chịu. Tôi thu dọn hành lý, trả phòng và âm thầm rời đi khi sương mù vẫn còn dày đặc.

Trước khi đi, tôi mở điện thoại, vào danh sách bạn bè. Mai (Họa sĩ). Tôi nhấn nút: Chặn tin nhắn. Chặn cuộc gọi. Hủy kết bạn.

Tôi muốn xóa sạch chuyến đi này, xóa sạch hình ảnh méo mó của Mai ra khỏi ký ức. Tôi rồ ga, phóng xe về xuôi, bỏ lại Đồng Văn, bỏ lại người con gái “đào mỏ” phía sau lưng.

Phần 4: Tin Nhắn Từ Một Người Lạ

Hai tuần sau khi trở về Hà Nội, tôi lại lao vào guồng quay công việc. Những hợp đồng, những con số nhảy múa khiến tôi dần quên đi chuyến đi bão táp ở Hà Giang. Tôi tự nhủ mình đã làm đúng. Một kẻ thành đạt thì phải biết giữ cái đầu lạnh, tránh xa những rắc rối tình tiền.

Một buổi chiều mưa phùn, tôi đang ngồi ở văn phòng thì nhận được một cuộc điện thoại từ số lạ. Đầu số Hà Giang. Tôi do dự một chút rồi bắt máy.

“Alo, xin lỗi, đây có phải số của anh Nam không ạ?” – Một giọng nam trung niên, nghe có vẻ khắc khổ vang lên.
“Phải, tôi là Nam. Ai đấy ạ?”
“Tôi là Hiệu trưởng trường tiểu học Lũng Cú. Anh còn nhớ không? Cách đây nửa tháng anh có ghé thăm trường cùng cô Mai ấy.”

Tim tôi thót lại. Mai lại giở trò gì sao? Lấy danh nghĩa nhà trường để đòi tiền tôi?

“Tôi nhớ. Có việc gì không thầy? Nếu là chuyện quyên góp thì tôi đã gửi rồi mà.”

Đầu dây bên kia im lặng một lúc, rồi giọng thầy hiệu trưởng chùng xuống, nghẹn ngào:

“Không… không phải chuyện quyên góp anh Nam ạ. Tôi gọi để báo tin… Cô Mai… cô Mai mất rồi.”

Chiếc bút trên tay tôi rơi xuống bàn. “Cạch”.

“Thầy… thầy nói cái gì?” – Tôi lắp bắp, tai ù đi.
“Cô ấy mất sáng nay tại bệnh viện huyện. Cô ấy dặn tôi, sau khi cô ấy đi, hãy gọi điện báo cho anh và gửi cho anh một món quà.”
“Tại sao… tại sao lại mất? Cô ấy còn trẻ, còn khỏe mạnh cơ mà?” – Tôi hét lên vào điện thoại, mồ hôi lạnh vã ra như tắm.
“Anh không biết sao? Cô Mai bị ung thư dạ dày giai đoạn cuối. Cô ấy giấu tất cả mọi người. Chuyến đi Hà Giang vừa rồi là tâm nguyện cuối cùng của cô ấy, cô ấy muốn lên thăm lũ trẻ lần cuối trước khi không còn đi lại được nữa.”

Tôi chết lặng. Cả người tôi tê liệt, dính chặt vào ghế. Ung thư? Giai đoạn cuối? Những hình ảnh ở Hà Giang ùa về như một thước phim quay chậm. Dáng vẻ gầy guộc, khuôn mặt hốc hác, những cơn ho sù sụ mà cô ấy cố kìm nén, và cả bữa tối cô ấy hầu như không đụng đũa, chỉ uống rượu… Tôi đã mù. Tôi đã quá ích kỷ và định kiến để nhận ra những dấu hiệu đó.

“Thầy ơi… thế… thế chuyện cô ấy hỏi vay tiền tôi…” – Giọng tôi run rẩy, sợ hãi phải nghe câu trả lời.
“À, chuyện đó…” – Thầy hiệu trưởng thở dài. – “Cái thằng bé A Pao mà anh cho 2 triệu ấy, nó bị bệnh tim bẩm sinh. Bác sĩ bảo phải mổ gấp mới sống được. Chi phí phẫu thuật khoảng 70 triệu. Cô Mai đã bán hết tranh, bán cả xe máy, gom góp được 20 triệu rồi. Cô ấy thiếu 50 triệu nữa. Cô ấy cuống cuồng chạy vạy khắp nơi. Cô ấy bảo gặp được anh là may mắn nhất, anh là người tốt, anh giàu có, chắc chắn anh sẽ cứu thằng bé.”

Nước mắt tôi trào ra, nóng hổi và mặn chát. Năm mươi triệu. Số tiền mà tôi nghĩ cô ấy dùng để ăn chơi, để trả nợ cờ bạc. Số tiền mà cô ấy đã vứt bỏ cả lòng tự trọng, cả sĩ diện, thậm chí định dùng thân xác tàn tạ của mình để đánh đổi. Tất cả là để cứu một đứa trẻ không máu mủ ruột rà.

“Đêm hôm đó ở homestay…” – Thầy hiệu trưởng tiếp tục kể, mỗi lời như một nhát dao đâm vào tim tôi. – “Cô ấy gọi cho tôi, khóc nhiều lắm. Cô ấy bảo anh từ chối rồi. Cô ấy trách bản thân vô dụng. Sáng hôm sau, khi anh đi rồi, cô ấy đã ngất xỉu. Chúng tôi đưa vào viện thì bác sĩ bảo khối u đã di căn, dạ dày xuất huyết nặng do uống rượu… Cô ấy từ chối điều trị tốn kém, cô ấy dùng số tiền thuốc men cuối cùng của mình, cộng với việc bán nốt chiếc máy ảnh kỷ vật… vừa đủ 50 triệu gửi cho A Pao đi mổ tim.”
“Alo… anh Nam… anh còn nghe không?”

Tôi không trả lời được nữa. Cổ họng tôi nghẹn đắng. Tôi gục đầu xuống bàn, khóc tu tu như một đứa trẻ. Tiếng khóc của sự ân hận muộn màng, của sự day dứt không bao giờ có thể gột rửa.

Phần 5: Bức Thư Trên Đèo Gió

Tôi lao xe lên Hà Giang ngay trong đêm. Tôi đến bệnh viện huyện, nơi thi thể Mai vẫn đang nằm lạnh lẽo trong nhà xác chờ người thân đến nhận. Cô ấy nằm đó, gầy gò, xanh xao, nhưng khuôn mặt lại thanh thản đến lạ kỳ. Đôi mắt nhắm nghiền, như thể cô ấy chỉ đang ngủ sau một hành trình dài mệt mỏi.

Tôi quỳ xuống bên cạnh cô ấy, nắm lấy bàn tay lạnh ngắt.

“Mai ơi… Anh xin lỗi… Anh là thằng khốn nạn…”

Thầy hiệu trưởng đưa cho tôi một chiếc hộp gỗ nhỏ.

“Cô ấy gửi cho anh. Cô ấy bảo, cả đời này cô ấy chỉ yêu mình anh, nhưng cô ấy không xứng đáng với anh vì cô ấy nghèo quá, lại bệnh tật. Cô ấy không muốn anh thương hại.”

Tôi mở chiếc hộp. Bên trong là một chiếc thẻ nhớ máy ảnh và một bức thư tay.

Tôi cắm thẻ nhớ vào máy tính. Hàng trăm bức ảnh hiện ra. Nhưng không phải ảnh phong cảnh, không phải ảnh lũ trẻ. Tất cả đều là ảnh của tôi. Ảnh tôi đang lái xe, ảnh tôi đang cười với lũ trẻ, ảnh tôi đang hút thuốc trầm tư nhìn ra hẻm vực… Cô ấy đã lén chụp tôi trong suốt chuyến đi. Từng khoảnh khắc, từng góc độ đều chứa đựng một tình yêu thầm lặng và da diết.

Tôi mở bức thư. Nét chữ nghiêng nghiêng, run rẩy:

*”Gửi Nam,

Khi anh đọc được thư này, chắc em đã không còn đau nữa rồi. Đừng giận em vì đã làm phiền anh nhé. Gặp lại anh là điều tuyệt vời nhất và cũng đau đớn nhất ông trời dành cho em những ngày cuối đời. Em xin lỗi vì đã hỏi vay tiền anh. Em biết anh nghĩ em thực dụng, em đào mỏ. Em nhìn thấy sự khinh bỉ trong mắt anh đêm đó. Nó đau hơn cả khối u trong bụng em, Nam à. Nhưng em không còn cách nào khác. Thằng bé A Pao cần được sống. Em sắp chết rồi, em không cần tiền nữa, nhưng thằng bé có cả tương lai phía trước. Em muốn dùng chút danh dự cuối cùng của mình để đổi lấy cơ hội sống cho nó. Em định nói thật với anh, nhưng em sợ. Em sợ anh thương hại em. Em sợ anh giúp em vì nghĩa tử chứ không phải vì anh tin em. Và quan trọng hơn, em muốn trong ký ức của anh, em là một cô gái tệ bạc, ham tiền, để anh có thể quên em nhanh hơn, để anh không phải đau lòng khi em chết. Cảm ơn anh đã đưa em đi nốt đoạn đường này. Cảm ơn ly cà phê ấm nóng ở Mã Pí Lèng. Số tiền em bán máy ảnh đã đủ cho A Pao rồi. Anh đừng dằn vặt nhé. Hãy sống thật hạnh phúc thay phần của em. Em yêu anh, mãi mãi yêu anh.

Mai.”*

Tôi ôm lá thư vào lòng, gào lên trong đau đớn. Tiếng hét vang vọng khắp hành lang bệnh viện vắng lặng.

Tôi đã làm gì thế này? Tôi đã vứt bỏ một thiên thần. Tôi đã dùng sự hoài nghi và toan tính bẩn thỉu của mình để chà đạp lên trái tim thánh thiện nhất thế gian. Tôi đã chặn Facebook, chặn số điện thoại của cô ấy vào đúng cái lúc cô ấy cô đơn và tuyệt vọng nhất. Tôi đã để cô ấy chết trong sự hiểu lầm, trong sự tủi nhục mà chính tôi gieo rắc.

Đoạn Kết: Mùa Hoa Nở Trên Đá

Đám tang của Mai diễn ra trên một đồi hoa tam giác mạch, theo ý nguyện của cô ấy. Lũ trẻ ở trường Lũng Cú đến đông đủ. Thằng bé A Pao, sau ca phẫu thuật thành công, được người nhà cõng đến. Nó quỳ trước mộ Mai, khóc nấc lên: “Mẹ Mai ơi… con sống rồi…”

Tôi đứng đó, nhìn nấm mộ mới đắp, lòng trống rỗng. Tôi giàu có, tôi thành đạt, nhưng tôi nghèo nàn biết bao so với Mai. Cô ấy không có gì trong tay, nhưng cô ấy đã để lại cho đời cả một sự sống, cả một tình yêu vĩ đại.

Tôi quyết định ở lại Hà Giang một thời gian. Tôi dùng số tiền của mình để xây lại ngôi trường Lũng Cú, thành lập một quỹ học bổng mang tên “Mai” để giúp đỡ những đứa trẻ nghèo bị bệnh tim.

Mỗi chiều, tôi lại ra Mã Pí Lèng, đứng ở chỗ chúng tôi gặp nhau lần cuối. Gió vẫn thổi hun hút. Dòng Nho Quế vẫn xanh ngắt. Nhưng người con gái ấy đã không còn nữa. Tôi mở điện thoại, nhìn vào cái nick Facebook vẫn đang nằm trong danh sách chặn. Tôi nhấn “Bỏ chặn”. Nhưng tin nhắn tôi gửi đi: “Anh xin lỗi, anh yêu em”, mãi mãi chỉ có một dấu tích xanh nhạt nhòa. Sẽ không bao giờ có người xem, không bao giờ có người trả lời.

Tôi hiểu rằng, có những sai lầm có thể sửa chữa, nhưng có những sự hối hận sẽ đeo bám ta đến suốt cuộc đời. Và giữa mùa hoa tam giác mạch nở rộ trên đá xám, tôi nhận ra mình đang đứng bên bờ vực thẳm. Không phải vực thẳm của Mã Pí Lèng, mà là vực thẳm trong chính linh hồn tôi – nơi tôi đã vĩnh viễn đánh rơi điều quý giá nhất.