Tôi tên là Lan, năm nay 52 tuổi, sống ở một ngôi làng nhỏ ven sông Hồng. Cuộc đời tôi xoay quanh ruộng đồng, con cái và những lo toan hàng ngày. Tôi có hai đứa con: thằng con trai lớn đã lập nghiệp ở thành phố, và con gái út tên Hương, 28 tuổi, lấy chồng cách đây ba năm. Chồng nó là Minh, một chàng trai hiền lành, làm kỹ sư xây dựng ở huyện bên. Ngày cưới, tôi tự hào lắm, vì Hương xinh đẹp, học hành tử tế, và Minh thì gia đình khá giả. Ai cũng bảo chúng nó là đôi trời sinh.

Nhưng cuộc sống hôn nhân đâu phải lúc nào cũng êm đẹp. Hương hay than vãn về mẹ chồng khó tính, nhưng tôi luôn khuyên con: “Phụ nữ lấy chồng phải nhẫn nhịn, nhà chồng là nhà mình mà con.” Tôi nghĩ, chỉ là chuyện nhỏ, qua thời gian sẽ ổn thôi.

Rồi một buổi chiều mưa tầm tã, Hương bất ngờ về nhà ngoại. Tôi đang ngồi may vá dưới hiên thì nghe tiếng xe máy đỗ ngoài cổng. Hương bước vào, đầu đội mũ che mưa, nhưng khi nó bỏ mũ ra, tôi suýt ngã ngửa. Khuôn mặt con gái tôi sưng húp, một bên mắt tím bầm, môi rạn nứt máu khô. Nó khóc nức nở, ôm chầm lấy tôi: “Mẹ ơi, con không chịu nổi nữa rồi!”

Tôi hoảng hồn, kéo con vào nhà, hỏi dồn: “Trời ơi, chuyện gì vậy con? Ai đánh con thế này?” Hương ngồi phịch xuống ghế, nước mắt giàn giụa: “Chồng con… Minh đánh con. Vì chuyện nhỏ thôi, nhưng anh ấy nổi khùng lên. Con không muốn sống nữa mẹ ơi!”

Lòng tôi đau như cắt. Con gái tôi, đứa con tôi nâng niu từ nhỏ, giờ bị chồng hành hạ thế này? Tôi nhớ lại ngày xưa, tôi cũng từng chịu đựng ông chồng rượu chè, nhưng chưa bao giờ bị đánh đến mức này. Tôi ôm con, an ủi: “Thôi con, về đây với mẹ. Mẹ sẽ nói chuyện với nhà chồng. Không để con chịu khổ nữa đâu.”

Đêm đó, Hương kể hết. Nó bảo Minh hay ghen tuông vô cớ. Lần này, chỉ vì nó đi họp lớp cũ, gặp bạn trai thời đại học, Minh đã nổi điên, cho rằng nó ngoại tình. Về nhà, cãi vã, rồi Minh tát nó mấy cái, đẩy ngã vào bàn. Hương khóc: “Con sợ lắm mẹ. Anh ấy thay đổi rồi. Trước kia hiền lành bao nhiêu, giờ nóng tính bấy nhiêu.”

Tôi giận run người. Sáng hôm sau, tôi gọi điện cho Minh. Giọng nó bên kia đầu dây run run: “Mẹ ơi, con xin lỗi. Hương về nhà mẹ à? Con… con lỡ tay. Để con qua đón.” Tôi quát: “Lỡ tay? Mày đánh con tao đến sưng mặt thế này mà lỡ tay? Tao không cho nó về đâu! Đợi tao nói chuyện với bố mẹ mày đã!”

Tôi quyết định phải làm cho ra lẽ. Là mẹ, tôi không thể để con gái chịu thiệt thòi. Tôi bảo Hương ở nhà nghỉ ngơi, rồi một mình bắt xe lên nhà thông gia. Nhà Minh cách làng tôi chừng 20 cây số, một ngôi nhà hai tầng khang trang giữa thị trấn. Bà thông gia – bà Nga – mở cửa, mặt tái mét: “Chị thông gia đến rồi. Chuyện gì mà chị gọi điện hốt hoảng thế?”

Tôi không vòng vo, kể hết chuyện Hương bị đánh, mặt sưng húp. Bà Nga nghe xong, mắt đỏ hoe: “Trời ơi, thằng Minh nó… nó không phải loại người như vậy mà chị. Để em gọi nó về hỏi cho rõ.” Minh về nhà, mặt cúi gằm, thừa nhận: “Con sai rồi mẹ, chị. Con hứa sẽ không tái phạm.” Nhưng tôi không tin. Tôi bảo: “Con gái tôi không về đâu. Nếu cần, ly hôn đi. Tao không gả con cho kẻ vũ phu!”

Cuộc cãi vã kéo dài. Bà Nga khóc lóc van xin, bảo Minh chỉ lỡ tay vì áp lực công việc. Ông thông gia thì im lặng, chỉ thở dài. Tôi kiên quyết: “Không được. Tao phải bảo vệ con tao.” Rồi tôi về, lòng đầy phẫn uất.

Những ngày sau, Hương ở nhà ngoại, mặt dần bớt sưng nhưng tinh thần vẫn suy sụp. Nó ít nói, hay ngồi một mình nhìn ra sông. Tôi thương con, nấu cháo gà, mua thuốc bổ, an ủi hết lời. Thằng con trai tôi từ thành phố về, nghe chuyện cũng giận: “Mẹ để em ly hôn đi. Đàn ông đánh vợ là không chấp nhận được.” Tôi gật đầu, nhưng lòng vẫn bồn chồn. Làm mẹ, ai chẳng muốn con hạnh phúc, nhưng nếu Minh thật sự vũ phu, thì phải cắt đứt.

Nhà chồng liên tục gọi điện, nhắn tin xin lỗi. Minh còn gửi hoa, quà cáp về nhà ngoại. Nhưng tôi cương quyết không cho Hương gặp. “Để nó bình tĩnh đã,” tôi bảo. Dần dần, làng xóm bắt đầu xì xào. “Con Hương nhà bà Lan bị chồng đánh về ngoại kìa.” “Nghe bảo mặt sưng như cái bánh đa.” Tôi muối mặt, nhưng vẫn cố giữ bình tĩnh.

Một tuần trôi qua, tình hình càng căng thẳng. Bà Nga qua nhà tôi, quỳ xuống van xin: “Chị ơi, em van chị. Thằng Minh nó hối hận lắm. Nó khóc suốt. Cho con Hương về đi chị, kẻo tan nát hết.” Tôi cứng lòng: “Không được. Chị phải nghĩ cho con gái chị chứ.” Bà Nga khóc: “Chị ơi, nếu chị không tha, em chết mất. Nhà em chỉ có mình nó.”

Tôi thương bà Nga, nhưng nghĩ đến mặt con gái sưng húp, tôi lại giận. Cuối cùng, sau nhiều đêm trằn trọc, tôi quyết định: Phải trả con về nhà chồng, nhưng với điều kiện Minh phải xin lỗi công khai, và hứa không tái phạm. Tôi không muốn Hương ly hôn, vì con gái ly hôn ở làng này sẽ mang tiếng. Hơn nữa, chúng nó đã có con trai hai tuổi – cháu ngoại tôi – đang ở với bố. Tôi không muốn cháu nội trợn tròn.

Sáng hôm đó, tôi bảo Hương: “Con chuẩn bị đi. Mẹ đưa con về nhà chồng.” Hương ngạc nhiên: “Mẹ… mẹ tha cho anh ấy rồi sao?” Tôi thở dài: “Mẹ không tha, nhưng mẹ phải nghĩ đến tương lai con. Mẹ sẽ xin lỗi nhà chồng vì đã làm lớn chuyện.” Hương khóc: “Mẹ đừng. Lỗi là do anh Minh mà.” Nhưng tôi kiên quyết.

Tôi và Hương lên xe máy, chạy về nhà chồng. Trên đường, lòng tôi nặng trĩu. Muối mặt thật, nhưng vì con, tôi chấp nhận. Đến nơi, cả nhà chồng đang chờ. Minh chạy ra, mặt hốc hác, ôm Hương: “Anh xin lỗi em. Anh sai rồi.” Bà Nga kéo tôi vào nhà, nước mắt lưng tròng.

Tôi ngồi giữa phòng khách, nhìn quanh. Ông thông gia im lặng hút thuốc. Cháu ngoại chạy lon ton ôm mẹ. Tôi hít sâu, nói: “Thưa anh chị thông gia, hôm nay tôi đưa con Hương về. Tôi… tôi xin lỗi vì đã làm lớn chuyện. Tôi nóng tính, không hỏi rõ ngọn ngành đã mắng mỏ. Mong anh chị bỏ qua.”

Bà Nga nắm tay tôi: “Chị nói gì vậy. Là lỗi nhà em mà.” Minh quỳ xuống: “Mẹ ơi, con xin lỗi mẹ. Con hứa sẽ không bao giờ thế nữa.” Không khí xúc động. Hương khóc, ôm chồng. Tôi nghĩ, vậy là ổn rồi. Gia đình đoàn tụ.

Nhưng đó chỉ là khởi đầu của cơn ác mộng.

Sau khi Hương về nhà chồng, tôi trở về làng, lòng nhẹ nhõm phần nào. Tôi nghĩ, có lẽ Minh chỉ lỡ tay một lần. Đàn ông ai chẳng có lúc nóng nảy. Hương gọi điện về, bảo mọi thứ ổn, Minh đối xử tốt hơn trước. Cháu ngoại cười toe toét qua video call. Tôi mỉm cười, tự nhủ: “May mà mình nhẫn nhịn.”

Nhưng rồi, những chuyện lạ bắt đầu xảy ra. Một tháng sau, Hương lại về ngoại, lần này không sưng mặt, nhưng mắt đỏ hoe. Nó bảo: “Con nhớ mẹ thôi.” Tôi hỏi: “Có chuyện gì không con?” Hương lắc đầu: “Không mẹ ơi. Chỉ là… công việc mệt.” Nhưng tôi để ý, nó hay nhìn đồng hồ, như đang chờ ai đó.

Rồi thằng con trai tôi từ thành phố về, kéo tôi ra góc nhà thì thầm: “Mẹ ơi, em Hương lạ lắm. Con tra cứu lịch sử điện thoại của em ấy (vì em ấy dùng chung tài khoản gia đình), thấy em gọi cho một số lạ nhiều lần. Số đó ở Hà Nội.” Tôi giật mình: “Sao con biết?” Nó bảo: “Con nghi ngờ. Lần trước mặt em sưng, có khi không phải anh Minh đánh đâu.”

Lòng tôi rối bời. Tôi nhớ lại ngày Hương về, mặt sưng húp. Lúc đó tôi tin con gái tuyệt đối. Nhưng giờ… tôi quyết định theo dõi. Tôi giả vờ lên thăm cháu ngoại thường xuyên hơn. Mỗi lần đến, Minh luôn niềm nở, Hương thì vui vẻ. Nhưng có lần, tôi thấy Hương nhận cuộc gọi, mặt biến sắc, rồi tắt máy vội.

Nghi ngờ lớn dần. Tôi nhờ thằng con trai tra cứu số điện thoại lạ kia. Hóa ra là số của một người đàn ông tên Việt, bạn học cũ của Hương. Thằng con tôi đào sâu hơn: Việt là doanh nhân thành đạt ở Hà Nội, từng theo đuổi Hương hồi đại học. Tôi lạnh người. Có khi nào… Hương ngoại tình?

Tôi không dám nghĩ. Nhưng bằng chứng cứ tích tụ. Một hôm, tôi lén kiểm tra túi xách Hương khi nó về ngoại. Trong đó có vé tàu đi Hà Nội, và một chiếc vòng tay đắt tiền – không phải Minh tặng, vì Minh hay khoe quà tặng vợ. Tôi hỏi: “Cái vòng này của ai?” Hương ấp úng: “Bạn tặng sinh nhật thôi mẹ.”

Tôi quyết định đối chất. Tối đó, tôi kéo Hương vào phòng: “Con nói thật đi. Có phải con ngoại tình không? Mặt sưng lần trước… có phải tự con làm không?” Hương khóc: “Mẹ… mẹ nói gì vậy? Con bị chồng đánh thật mà!” Nhưng mắt nó tránh né. Tôi giận: “Mẹ sẽ gọi cho Minh hỏi rõ!”

Hương hoảng hốt: “Đừng mẹ! Đừng làm vậy!” Rồi nó quỳ xuống, thú nhận: “Con… con sai rồi mẹ. Nhưng không phải như mẹ nghĩ đâu.”

Hương kể, giọng run rẩy: “Con… con không ngoại tình. Nhưng con có gặp anh Việt. Chỉ là bạn bè thôi. Anh ấy giúp con vay tiền.” Tôi ngạc nhiên: “Vay tiền? Để làm gì?” Hương cúi đầu: “Con… con nghiện cờ bạc online. Mấy tháng nay con thua nhiều, nợ hơn trăm triệu. Anh Minh không biết. Con sợ anh ấy biết sẽ ly hôn.”

Tôi chết lặng. Con gái tôi, đứa con ngoan ngoãn, giờ nghiện cờ bạc? Hương khóc: “Con bắt đầu chơi để giải trí, nhưng rồi thua liên tục. Anh Việt cho con vay để trả nợ. Lần trước, mặt con sưng… là do chủ nợ đánh. Con không dám nói thật, sợ mẹ lo. Con bảo chồng đánh để mẹ bênh con, cho con về ngoại trốn.”

Tôi như bị sét đánh. Hóa ra tất cả là dối trá? Tôi đã muối mặt xin lỗi nhà chồng, bênh vực con gái, giờ mới biết con mình mới là kẻ sai? Tôi quát: “Sao con ngu thế? Sao không nói thật với mẹ?” Hương khóc: “Con sợ. Con nghĩ chỉ cần thời gian sẽ trả được.”

Nhưng chuyện chưa dừng lại. Thằng con trai tôi điều tra thêm: Việt không chỉ cho vay, mà còn có quan hệ mờ ám với Hương. Có tin nhắn thân mật, ảnh chụp chung ở khách sạn. Tôi đối chất lần nữa. Hương thú nhận: “Con… con lỡ dại. Anh Việt lợi dụng lúc con yếu lòng. Nhưng con không yêu anh ấy. Con chỉ muốn tiền thôi.”

Lòng tôi tan nát. Con gái tôi không chỉ nghiện ngập, mà còn phản bội chồng. Tôi nghĩ đến Minh – chàng rể hiền lành, bị mang tiếng vũ phu oan uổng. Tôi nghĩ đến bà Nga, quỳ van xin tôi. Tất cả vì con gái tôi dối trá.

Cao trào đến khi chủ nợ thật sự tìm đến. Một nhóm đàn ông xăm trổ đến nhà ngoại, đòi nợ 200 triệu – lãi mẹ đẻ lãi con. Chúng dọa: “Không trả, tao đánh gãy chân con gái mày.” Tôi hoảng loạn, gọi cho Minh. Minh chạy đến, mặt tái mét: “Mẹ ơi, chuyện gì vậy?” Tôi kể hết. Minh sốc nặng, nhìn Hương: “Em… em làm thế này sao?”

Hương quỳ xuống van xin chồng: “Anh tha cho em. Em sai rồi.” Nhưng Minh lắc đầu: “Em lừa anh, lừa cả gia đình. Anh không thể tha.” Cuộc cãi vã nổ ra. Chủ nợ cười nhếch: “Trả tiền đi rồi nói.” Minh, dù giận, vẫn rút ví trả tạm 50 triệu để chúng đi. Rồi anh bảo: “Em về nhà đi. Anh cần thời gian suy nghĩ.”

Tôi ở lại với con gái, lòng đầy day dứt. Tôi phải làm gì đây? Xin lỗi nhà chồng lần nữa? Hay để Hương ly hôn?

Những ngày sau, tôi quyết định điều tra sâu hơn. Tôi không tin Hương hoàn toàn. Tôi nhờ thằng con trai hack tài khoản ngân hàng của Hương (dù biết là sai, nhưng vì con). Kết quả khiến tôi sốc: Hương không chỉ nợ 200 triệu, mà hơn 500 triệu. Và tiền chảy vào tài khoản… của Việt.

Tôi gọi Việt đến nhà. Anh ta đến, mặt tỉnh bơ: “Bác gọi cháu có việc gì?” Tôi quát: “Mày lợi dụng con gái tao phải không? Mày cho vay nặng lãi?” Việt cười: “Bác hiểu lầm. Cháu và Hương yêu nhau thật lòng. Cô ấy muốn ly hôn để theo cháu.”

Tôi chết điếng. Hóa ra Hương dối trá từ đầu. Mặt sưng húp? Là do Việt đánh, vì Hương đòi chia tay. Chúng nó cấu kết để lừa gia đình, lấy tiền từ Minh. Hương muốn ly hôn để theo Việt, nhưng cần lý do: Làm Minh mang tiếng vũ phu, rồi tôi – bà mẹ – sẽ bênh con, ép ly hôn.

Nhưng twist lớn nhất: Việt không phải bạn học cũ. Anh ta là… em trai ruột của Minh! Minh có một người em trai thất lạc từ nhỏ, bị bố ruột bỏ rơi. Việt tìm cách tiếp cận Hương để trả thù Minh – vì ghen tị với anh trai thành đạt. Việt dụ dỗ Hương nghiện cờ bạc, cho vay, rồi lợi dụng tình cảm. Mục đích: Phá hoại gia đình Minh, cướp vợ anh trai.

Tôi phát hiện qua giấy tờ cũ của ông thông gia. Việt có tên khai sinh giống hệt. Tôi đối chất với bà Nga: “Chị giấu em chuyện này?” Bà Nga khóc: “Em không biết. Ông ấy giấu. Việt là con rơi, lớn lên hận thù.”

Cao trào bùng nổ khi tôi gọi tất cả đến nhà. Minh, Hương, Việt, bà Nga. Tôi kể hết sự thật. Minh sốc: “Mày… là em tao?” Việt cười man rợ: “Đúng rồi anh. Anh có tất cả, tao không có gì. Tao sẽ cướp hết!” Hương khóc: “Em bị lừa. Em không biết anh ấy là em chồng.”

Đánh nhau xảy ra. Minh lao vào Việt, đấm đá. Tôi can ngăn. Công an được gọi đến. Việt bị bắt vì cho vay nặng lãi và lừa đảo. Hương thú nhận hết, quỳ xin lỗi chồng: “Anh tha cho em. Em bị dụ dỗ.”

Sau vụ việc, Hương và Minh ly hôn. Hương về ở với tôi, cai nghiện cờ bạc, làm lại cuộc đời. Minh nuôi con trai, thỉnh thoảng ghé thăm. Tôi muối mặt thật sự, vì đã tin con gái mù quáng, làm oan cho con rể.

Nhưng bài học lớn: Làm mẹ, phải tỉnh táo. Không phải lúc nào con cái cũng đúng. Tôi xin lỗi Minh: “Con ơi, mẹ sai rồi.” Minh ôm tôi: “Mẹ đừng nói vậy. Là số phận thôi.”

Cuộc sống tiếp tục. Hương giờ làm việc ở làng, chăm sóc tôi. Cháu ngoại lớn khôn. Còn Việt? Bị tù 5 năm. Twist cuộc đời, ai ngờ.

Tôi nhìn ra sông Hồng, thở dài. Làm mẹ, đôi khi phải muối mặt để cứu con. Nhưng lần này, tôi học được: Sự thật luôn bất ngờ.