Đêm ấy trời oi ả như một cái lò than úp lên mái tôn. Tôi nằm xoay lưng với chiếc quạt trần kẽo kẹt, tay lướt qua cái điện thoại đã im lìm từ sau cuộc gọi cuối cùng của Ly lúc chiều: “Ngày mai bọn em ra đảo. Anh nhớ khóa cổng, đừng thức khuya.” Tôi ậm ừ, dặn lại hệt như mọi lần. Nhà vắng tiếng chân Ly, bóng đèn ở hiên như cũng vàng hơn.
Gần nửa đêm, cửa gõ cộc… cộc… cộc—nhanh, dứt khoát, hốt hoảng. Tôi bật dậy. Ở phía ngoài, giọng run của Hân—chị gái Ly—len qua khe gió:
“Minh ơi, mở cửa cho chị… gấp lắm.”
Tôi mở chốt. Hân đứng đó, người đẫm mồ hôi, tóc dính vào thái dương, trên người chỉ là chiếc váy ngủ mỏng phủ chiếc áo khoác mỏng chưa kịp cài nút. Mùi nắng hầm và nhựa đường phả vào sảnh. Mắt chị sưng như vừa khóc. Chị cắn môi, nhìn thẳng vào tôi:
“Cho chị mượn nhẫn cưới của em. Và… nếu có ai hỏi, em hãy nói em là chồng chị. Chỉ đêm nay thôi.”
Tôi đỏ mặt, đờ ra như bị ai vả. Mùa hè bất thình lình có một cơn gió nóng quét qua lòng ngực. Ý nghĩ đầu tiên bật đến: Ly… và cái nhẫn, biểu tượng mà hai đứa nâng niu bấy lâu. Tôi lắp bắp:
“Chị… nói gì… sao phải…?”
Hân siết tay vào cạnh cửa, móng tay bật trắng:
“Mẹ đang cấp cứu ở bệnh viện tỉnh. Họ cần chữ ký và một người nhà trực—‘người phối ngẫu’ thì càng tốt để làm thủ tục phẫu thuật. Chị không còn là ‘vợ’ ai nữa. Anh ta không đến. Cô y tá vừa bảo nếu trong vòng nửa giờ không hoàn thiện giấy, họ chuyển sang phương án chậm lại, nguy hiểm. Chị đã gọi mấy người cậu mợ nhưng chưa ai kịp. Chị… chị mới chạy từ bệnh viện về vì để quên hộp giấy tờ và con dấu trong tủ nhà em. Chị… xin.”
Mọi mạch máu trong tôi như chuyển hướng. Tôi thở ra, đầu gật trước khi kịp kiểm đếm hết những ngờ vực đang kéo rào. Tôi quay vào phòng, tháo nhẫn, nhét vội vài giấy tờ, rút áo sơ mi khoác lên rồi lấy chìa xe. Trong lúc tôi cúi xỏ giày, Hân đứng tựa vào tường, bàn tay run đến mức không cài nổi khuy áo khoác. Tôi bước lại cài giúp. Đầu ngón tay chạm sượt làn vải ẩm và tiếng tim mình đập một cách đáng ghét. Tôi cười gượng:
“Đi chị. Mình đến bệnh viện trước đã. Nhẫn… em sẽ… đeo lại cho chị lúc làm thủ tục.”
Hân gật, mắt dõi ra vườn tối như sợ bóng đêm níu chân.
Bệnh viện tỉnh lúc nửa đêm là một cảnh giới khác: bóng đèn neon lạnh, ghế nhựa dài, mùi nước khử khuẩn hăng hắc, bước chân bác sĩ dội trên hành lang. Trong phòng cấp cứu, mẹ vợ tôi—mẹ của hai chị em—mặt tái, thở gấp. Bác sĩ giải thích ngắn gọn: xuất huyết tiêu hóa, cần can thiệp sớm. Tôi đặt nhẫn vào bàn tay Hân. Chị tròng vào như người đang mặc áo giáp, rồi cùng tôi lao qua dãy cửa kính.
Cô điều dưỡng nhìn hộ chiếu nội trú, nhìn Hân, nhìn tôi. Tôi nghe mình nói như đọc kịch bản:
“Chúng tôi… là vợ chồng. Tôi… là chồng của chị ấy. Chúng tôi sẽ trực và chịu trách nhiệm.”
Mắt Hân cụp xuống, bàn tay nắm tay tôi chặt đến ê xương. Cô điều dưỡng gật, thu giấy, chỉ chỗ ký. Tay tôi hơi run nhưng nét chữ vẫn đủ vững để trông giống một người không nói dối. Khi cánh cửa phòng thủ thuật đóng lại, hành lang chỉ còn tiếng thang máy thở dài. Hân buông tay, nhìn cái nhẫn sáng bạc trên ngón tay mình, môi mấp máy:
“Xin lỗi em… vì cái yêu cầu kỳ quặc. Nhưng lúc ấy chị chỉ nghĩ đến mẹ.”
Tôi khẽ gật, nhìn cái ghế nhựa trống. Tôi nói như thể nói với chính mình:
“Là người nhà thì làm người nhà. Nhẫn là chuyện nhỏ. Giữ được người mới là lớn.”
Hân ngồi xuống cạnh tôi, áo khoác dính ẩm vào cánh tay tôi. Chị kể đứt đoạn, như người vừa chạy qua một cơn mưa đá: mấy tháng nay, anh chồng cũ liên tục kéo người đến đòi phân chia căn nhà cũ cha mẹ để lại cho hai chị em. Chị gánh khoản nợ vô lý anh ta mượn đứng tên, giờ anh ta giở đủ trò. Tối nay, khi mẹ chị đau bụng dữ dội, gọi cấp cứu xong, gã còn gọi điện bảo sáng mai sẽ đem “hợp đồng góp vốn” tới ký, nếu không sẽ cho người “niêm phong” tài sản.
Tôi nghe, lòng vừa nóng vừa lạnh. Căn nhà ấy—căn nhà gạch đỏ trong hẻm bông giấy—là nơi tôi và Ly từng trông nom suốt một năm sau khi cưới, trước khi dọn ra căn hộ hiện tại. Ở đó có bát nhang cha, có cây khế ba đời, có chiếc yên xe đạp rách mà Ly hay ngồi lúc nhỏ. Tôi nghĩ đến khuôn mặt Ly khi nói về căn nhà đó: “Ở đó mới có mùi gia đình.”
“Chị mang theo giấy tờ chứ?”—tôi hỏi.
“Có đây.” Hân chỉ vào chiếc túi vải bạc ở chân. “Sổ hồng bản photo, giấy tờ mẹ giao ban sáng, cả con dấu riêng của mẹ… mà chị vội quá quên ở nhà em. Nên mới…”
Chị bỏ lửng. Tôi nhìn xuống đôi bàn tay chị, những đốt ngón sưng đỏ vì cầm lái chạy vội. Tôi bỗng nhớ một buổi trưa đầu năm, cha vợ—ông già gầy và hay đùa—kéo tôi ra sân, dúi vào tay tôi một chiếc chìa khoá nhỏ bằng đồng đen:
“Minh này, rể rát mà vậy mà chắc. Đàn bà rồi cũng có lúc quẩn, con trai trong nhà ít. Mai này nếu có chuyện cần, con mở cái yên xe đạp cũ ngoài kho, đừng nói với tụi nó. Ông già xưa giấu chỗ đó. Đời tao cũng giấu chỗ đó. Cái gì nên lộ sẽ lộ.”
Tôi cất chìa vào ví, rồi quên. Cho đến giờ, lời nói ấy như một con cá bé xíu quẫy vọt khỏi trí nhớ, rơi phịch xuống lòng tôi.
“Hân này”—tôi trầm giọng—“Ở nhà kho mình… còn cái xe đạp đen cũ, yên rách, phải không?”
Hân ngước bắn lên:
“Có. Nhưng liên quan gì?”
“Cha từng dặn em… có giấu một thứ ở đó. Chắc không phải tiền. Có thể là giấy tờ gì đó… đề phòng người xấu.”
Hân nhìn tôi như người bỗng thấy một lối thoát sau bức tường phẳng lì. Ánh đèn neon làm đôi mắt chị hơi long lanh. Chị hạ giọng:
“Nếu mẹ qua cơn… mình về đó liền.”
Mẹ qua cơn thật. Ca can thiệp tiến triển tốt, bác sĩ dặn ở lại theo dõi. Hân rút chiếc nhẫn trả tôi, bàn tay hơi líu ríu như đứa trẻ vừa làm vỡ cái bát. “Cám ơn em.” Chỉ bấy nhiêu. Tôi xỏ lại, xương tay chợt nhẹ.
Trời chạng vạng, một dải hồng mỏng vắt qua ô kính. Chúng tôi rời bệnh viện, chưa về nhà tôi mà rẽ thẳng sang căn nhà xưa. Con hẻm vẫn lốm đốm lá bông giấy. Cửa khóa. Hân mở, sàn gạch mát lạnh. Mùi sơn cũ mốc. Trong kho là chiếc xe đạp đen dựng ở góc, sườn sắt đã ngả sang nâu. Tôi lôi chiếc chìa đồng đen trong ví, luồn vào chốt yên. Khóa vẫn vừa y như sinh ra cho nhau. Một tiếng “tách” khẽ mà nhẹ nhõm.
Dưới phần bọc yên là một ống nhựa dẻo quấn băng dính. Tôi bóc ra. Đó là một phong bì dày, cũ, niêm kín bằng dấu đỏ đã nhạt. Bên ngoài là nét chữ của cha: “Cho đứa nào còn nhớ phải giữ cái nhà này như giữ danh dự tổ tiên.”
Chúng tôi nhìn nhau. Hân nín thở như sợ một cái tên bỗng bật ra khỏi quá khứ. Tôi xé mép phong bì. Bên trong là: (1) một bản di chúc công chứng cách đây hai năm—nói rằng căn nhà đứng tên chung hai chị em, nhưng quyền định đoạt tài sản phải được đồng thuận bởi “người quán xuyến hương hỏa” trong giai đoạn chuyển tiếp ba năm; (2) một giấy ủy quyền có công chứng, ghi tên… tôi—Minh—là người quản lý tạm thời các thủ tục liên quan đến căn nhà “trong trường hợp hai con gái bận bịu hoặc vướng mắc”; (3) một đơn “thu hồi mọi giao dịch góp vốn, vay mượn” nếu bên kia là “ông L.”—tên chồng cũ của Hân—được lập sẵn, kèm bản gốc con dấu họ; (4) một lá thư tay.
Tôi đọc lá thư. Chữ cha như đang cười: “Con Minh, dân kỹ sư ít nói nhưng biết coi nhà coi cửa. Cha biết con đỏ mặt khi cha bảo con chuyện hương hỏa, nhưng nhà này cần một người đàn ông biết sợ điều phải. Hai đứa con gái của cha một đứa nóng như lửa (Hân), một đứa mềm như nước (Ly). Lửa gặp gió thì bùng, nước gặp bờ thì dừng. Con là bờ. Nếu đời bẻ cong tụi nhỏ, con kéo nó thẳng lại. Cái nhà không chỉ là tường, mà là chỗ đặt cái bát nhang thẳng thớm. Ai bảo con ‘dây vào chuyện nhà vợ’ thì mặc. Đến lúc, con mở cái yên xe mà lấy chỗ dựa.”
Tôi gấp thư, lòng như bị kê thêm một viên gạch—nặng và vững.
“Trời ơi…”—Hân thì thào—“Cha đã… chuẩn bị cả.”
Chưa kịp nói thêm, bên ngoài có tiếng xe máy. Tiếng người ồn ào. Hân nhìn ra qua cửa sổ. Gã chồng cũ của chị—L., tóc vuốt bóng, áo sơ mi trắng—cùng hai thanh niên bước vào sân, không thèm gõ cửa. Gã đập đập vào cánh cửa như đập con ruồi:
“Mở ra! Ký giấy góp vốn sáng nay! Không nói nhiều.”
Tôi nhét vội giấy vào phong bì, bỏ vào túi áo. Hân kéo thẳng áo khoác, mở cửa. Gã L. liếc tôi, nhếch mép:
“À, có cả em rể. Tốt. Ký cho nhanh. Xong tôi trả lại 500 triệu chị vay tôi trước đây.”
“Anh mượn đứng tên tôi. Anh biết rõ.” Hân nói gằn. “Và mẹ tôi đang nằm viện. Anh cút.”
“Bệnh thì bệnh. Căn nhà này cũng là chỗ tôi từng ở. Tôi có quyền.” Gã chìa ra tập giấy in sẵn, lộ cả phần ‘góp vốn đầu tư dự án homestay’.
Tôi bước ra hiên, cố bình thản:
“Anh L., chúng tôi vừa tìm thấy bản di chúc và các giấy tờ công chứng. Mọi giao dịch liên quan đến căn nhà đều phải được đồng thuận với người quản lý hương hỏa trong ba năm chuyển tiếp. Hiện tôi là người ấy, theo ủy quyền của bác—cha của vợ tôi.”
Gã cười khẩy:
“Ủy quyền? Ba vợ cậu chết rồi. Ủy quyền vô hiệu.”
“Tài liệu này vẫn còn hiệu lực, công chứng ba năm. Và còn đây là đơn thu hồi mọi giao dịch vay mượn nếu bên kia là anh.” Tôi mở phong bì, cho gã thấy con dấu mộc đỏ rành rành, tên gã. “Chúng ta sẽ làm việc ở văn phòng công chứng ngay bây giờ. Ở đó họ sẽ nói đúng—sai.”
Gã hơi chựng, song giây sau lại cười khan, ra hiệu cho hai kẻ đi cùng tiến vào. Một người phì phèo thuốc, dí đầu mẩu vào mái hiên như để lại dấu. Hân đứng chặn bậc cửa, nhỏ con nhưng đôi mắt rực lên. Tôi đặt tay lên điện thoại, bấm số công an phường, bật loa ngoài:
“Chúng tôi đang bị đe doạ tài sản. Đề nghị xuống lập biên bản.”
Một bác hàng xóm đi ngang thấy, dừng lại, gọi to: “Ông L.! Đừng làm bậy. Bọn trẻ còn đám giỗ sắp tới.” Đám thanh niên bất giác khựng trước cái tên ‘đám giỗ’—thứ vẫn có sức nặng hơn mấy dòng hợp đồng in sẵn.
Tiếng còi xe công an vang lên sớm hơn tôi nghĩ. Họ bước vào, nhìn qua giấy tờ. Viên cán bộ trẻ, mắt tinh, lật qua con dấu đỏ, xem kỹ di chúc, giấy ủy quyền. Anh gật:
“Những giấy tờ này đủ cơ sở để tạm dừng các giao dịch. Mời các bên ngày mai đến ủy ban và phòng công chứng để làm việc. Tối nay yêu cầu giải tán.”
Gã L. lầm bầm chửi, đá gót giày vào chân tường, rồi kéo tay lũ kia đi, không quên ném lại một câu:
“Cứ đấy. Xem giữ được bao lâu.”
Cổng khép lại, con hẻm trở về với tiếng ve. Hân ngồi bệt xuống bậc cửa, hai tay ôm mặt. Tôi đứng tựa cột, thở dốc như vừa chạy trăm mét. Bên trong, phong bì giấy như một trái tim khác đang đập trong túi áo tôi.
Buổi sáng, trời đổ một cơn mưa nhẹ. Tôi lái xe đưa Hân trở lại bệnh viện, báo mẹ đã qua cơn nguy hiểm. Họ cho chuyển sang phòng thường. Mẹ mảnh và xanh lướt như một búp chuối. Bàn tay bà nắm tay Hân rồi tìm tay tôi:
“Minh… con à.”
Tôi cúi xuống, dạ nhỏ. Bà nhìn vào mắt tôi thật lâu. Như thể có điều muốn nói mà chưa kịp dồn chữ. Tôi định kể chuyện đêm qua, chuyện yên xe, nhưng Hân đã lắc đầu rất khẽ. Tôi hiểu. Có những tin cần chọn thời điểm, như chọn ngày bão đi biển.
Vừa ra khỏi bệnh viện, điện thoại tôi rung. Ly gọi. Màn hình hiện khuôn mặt cô, nắng gió bờ biển. Tôi bắt máy, chưa kịp “A lô” thì Ly đã hạ giọng:
“Em đang trên đường về. Chị Hân gọi cho em lúc rạng sáng. Em biết thế nào chị cũng tìm đến anh. Anh có… giận em không nếu nói rằng… chính em bảo chị ấy nhờ anh?”
Tôi khựng một nhịp, môi tự cười:
“Anh đã tưởng em ngủ mê không biết gì. Hóa ra… em ranh.”
“Ranh vừa đủ… để tin chồng mình.” Ly cười qua máy, rồi nghiêm lại: “Căn nhà ấy… là mụn ruột của em. Em biết chị đang khốn khó nhưng chị lại luôn chọn chịu đựng một mình. Em nói với chị: ‘Đến Minh. Gõ cửa. Nửa đêm cũng được. Cậu ấy sẽ đi cùng chị.’ Anh… đừng giận vì chuyện cái nhẫn nhé.”
Tôi nhìn bàn tay, chiếc nhẫn nằm gọn ở đó như chưa từng rời. Có một sợi dây mảnh vô hình khâu qua ba con người, ghim họ vào một mảnh sân gạch đỏ. Tôi nói:
“Anh không giận. Chỉ thấy… thương nhà mình.”
“Em về chiều nay. Giữ chị nhé.” Ly cúp. Ở đầu dây bên này, Hân đứng lặng, mắt nhìn vệt nước mưa dài trên cửa kính. Tôi kể cho chị nghe về cuộc gọi. Chị thở ra:
“Em gái chị luôn đủ hiền để đốt giận trong lòng người khác, và đủ khôn để đánh thức sự tử tế. Chị… đã đi vòng vèo quá lâu.”
Tôi không đáp. Thay vào đó, tôi mở lại phong bì, đưa lá thư cha cho Hân đọc. Chị đọc đến đoạn “lửa và nước,” cười trong nước mắt:
“Cha biết hết.”
“Và cha để lại con đường.” Tôi nói. “Ngày mai mình đi phòng công chứng, ủy ban. Với giấy tờ này, họ phải hủy cái ‘góp vốn’ kia. Còn khoản nợ đứng tên chị, mình nhờ luật sư—chị tôi quen—làm đơn xác minh, thu thập bằng chứng anh ta sử dụng tiền cho mục đích cá nhân.”
“Chị không muốn kéo em vào vũng lầy này.”
“Em đã đứng ở cổng nhà này rồi, thì hay dở cũng là của em.” Tôi mỉm cười, nhớ lại từng viên gạch thô tôi đã thay năm xưa, lúc chưa kịp sơn. “Vả lại, cha đã chọn em ‘coi bát nhang’ rồi.”
Hân gật, bàn tay khẽ chạm lên phong bì như chạm lên trán một đứa trẻ.
Buổi làm việc ở phòng công chứng sáng hôm sau trở nên kỳ lạ vì… trật tự. Giấy tờ rõ ràng như mặt bàn. Công chứng viên lật từng trang, đối chiếu con dấu. Họ đọc lớn điều khoản “quyền định đoạt phải được đồng thuận của người quán xuyến hương hỏa” và “ủy quyền tạm thời cho ông Nguyễn Minh.” Giọng bà công chứng viên khô mà nghe hả. Gã L. cười gượng vài lần, rồi câm. Đến đoạn đơn “thu hồi mọi giao dịch góp vốn với ông L.”, bà công chứng viên nhìn thẳng gã:
“Theo đây, mọi giao dịch, nếu có, đều bị vô hiệu. Ông về chuẩn bị làm việc riêng, nếu không chúng tôi chuyển cơ quan điều tra.”
Gã nhìn chúng tôi như nhìn địch bên kia chiến hào, rồi bỏ đi, chiếc giày bóng lộn trẹo nhịp.
Chiều, Ly về. Cô bước vào phòng bệnh của mẹ, mùi nắng biển còn quanh áo. Ôm mẹ xong, cô ngoắt ra hành lang, kéo tôi ra ban công. Ánh chiều hắt vào má, Ly nhìn thẳng:
“Đêm qua anh đỏ mặt không?”
“Có.” Tôi phì cười. “Chị em gõ cửa, mồ hôi nhễ nhại, anh thì… ngại. Nhưng đỏ mặt không phải vì chiếc váy mỏng, mà vì một câu: ‘Anh làm chồng em một đêm nhé.’ Anh đã nghĩ đến em, đến lời thề, đến cái nhẫn. Anh thấy mình buồn cười vì những vật nhỏ bé lại có thể nặng như đá. Nhưng rồi… mẹ.”
Ly tựa lan can, ngón tay gõ nhẹ:
“Em tưởng tượng rõ. Và em tin anh. Đó là lý do em bảo chị gõ cửa nhà mình, chứ không gõ cửa ai khác. Em cũng biết cha để trong yên xe thứ gì đó cho ‘ai còn nhớ giữ nhà như giữ danh dự’. Lần trước cha say, cha lầm bầm. Em không rõ. Nhưng em hiểu cha đặt niềm tin vào người nào. Hoá ra… là anh.”
Tôi kể cho Ly nghe về phong bì, về di chúc, về đơn thu hồi, về lá thư “lửa và nước.” Ly nghe, mắt ướt đi, rồi cười:
“Cha khôn hơn chúng ta tưởng.”
“Cha đã nghĩ hết những ‘bão’ mà mình chưa nghĩ.” Tôi nói. “Và còn viết cả phương châm điều khiển: ‘Đàn ông biết sợ điều phải.’”
Ly gật. Cô chạm tay vào nhẫn trên tay tôi:
“Cái nhẫn đêm qua đi đâu rồi?”
“Tức khắc về chỗ cũ ngay sau ‘nghi thức’. Anh bảo chị trả lại, vì em mới là người nên đeo nó.”
“Được.” Ly mỉm cười, môi cong lên một nửa. “Vậy em cho anh mượn lại—vĩnh viễn.”
Cả hai cười, ở ban công hành lang bệnh viện, những cây lộc vừng trong bồn hoa như cũng thở phào.
Một tuần sau, mẹ xuất viện. Căn nhà gạch đỏ mở cửa đón cả nhà với mùi gỗ ẩm, mùi khế xanh, mùi bếp lửa rón rén. Ly loay hoay ở bếp, Hân treo lại bức ảnh đen trắng của cha lên cao hơn một chút. Tôi kê lại cái bàn thờ, chỉnh cái bát nhang. Bên cạnh, chiếc yên xe đã được lắp lại, cái khóa đồng đen nằm yên trong ngăn kéo bếp—như một chiếc răng sữa rụng đi để mọc chiếc mới.
Tối, họ hàng lác đác ghé. Ai cũng đã nghe phong thanh chuyện “góp vốn” và “bị hủy.” Mẹ ngồi ở phản, uống bát cháo loãng, mắt thỉnh thoảng lấp lánh về phía chúng tôi. Đến khi còn lại ba người, Hân mang một cái hộp gỗ ra, dặt trước mặt chúng tôi:
“Chị có một chuyện… còn giấu. Giờ chắc nên nói.”
Tôi và Ly nhìn. Hân mở hộp, bên trong là một xấp giấy và… một thẻ ngân hàng. Chị đẩy về phía tôi:
“Năm ngoái, lúc em mất việc, căn hộ mới chuẩn bị thanh toán đợt cuối, em và Ly xoay không ra tiền. Hai đứa không nói ai. Nhưng chị biết. Chị đã đi vay bạn, rồi—ngu ngốc—nghe lời L. đứng tên một khoản để cấn hết cho hai đứa. Chị giấu vì sợ làm tổn thương tự trọng của em và em gái. L. nhân đó bám. Tối hôm mẹ đau, người ta gọi đòi ‘góp vốn’ đồng thời, chị biết là nó dùng khoản đứng tên để ép. Chị chạy đến nhà em không phải chỉ vì nhẫn. Mà vì… chị biết chỉ có em mới bẻ thẳng lại được.”
Tôi ngồi im, nghe mỗi tiếng đồng hồ treo tường nhảy từng nấc. Ly đặt tay lên tay chị:
“Sao chị không nói sớm?”
“Vì tự ái của các em to tổ chảng.” Hân cười, khóe mắt ướt. “Còn chị thì… quen ôm vào rồi nhăn nhó một mình. Cha hiểu cái máu ấy nên mới để cái phong bì cho người… khác mở.”
Tôi đẩy hộp trở lại:
“Cái nhà này trả ơn chị bằng bát cơm canh nóng mỗi ngày. Còn tiền, tụi em cùng lo. Việc đầu tiên mai làm—đến ngân hàng, nói chuyện lại. Việc thứ hai—đến công an phường cung cấp thêm bằng chứng. Việc thứ ba—cùng nhau ăn một nồi lẩu khế to đùng.”
Hân bật cười. Ly lườm yêu:
“Lại lẩu. Nhà này mà có chuyện gì là Minh kêu lẩu.”
Tôi đan tay, nhìn hai chị em phụ nữ—một người lửa, một người nước—đang chậm rãi hòa vào nhau như bát canh chua bên nồi cá kho. Tôi nghĩ đến lá thư cha, đến mùi mồ hôi đêm đầu tiên Hân gõ cửa, đến cái nhẫn trượt qua ngón tay chị một khoảnh khắc ngắn ngủi mà nặng như một lời thề được… chuyển giao tạm thời—không phải tình, mà là trách nhiệm. Tôi bỗng hiểu, có những thứ đỏ mặt không phải vì xấu hổ, mà vì lòng tự nhắc mình: đứng thẳng.
Ngoài hiên, gió đập nhẹ vào giàn bông giấy. Một con thằn lằn nhỏ chạy, để lại cái bóng như dấu phẩy trên bức tường. Mẹ ở trong buồng khẽ ho. Ly đứng dậy rót nước. Hân bỗng gọi tôi:
“Minh.”
“Dạ?”
“Đêm ấy… nếu em không mở cửa, chắc chị sụp. Cám ơn vì đã mở. Nhưng cũng cám ơn vì đã đóng đúng lúc.”
“Đóng gì cơ?”
“Cánh cửa khác.” Hân nháy mắt. “Cánh cửa dẫn đến điều dễ sai.”
Tôi hiểu. Và tôi bật cười:
“Cánh cửa ấy khóa rồi. Chìa khóa là cái nhẫn.”
Ba chúng tôi nhìn nhau. Ở góc nhà, bức ảnh cha cười móm mém. Tôi thấy ông chỉ tay vào chiếc yên xe như bảo: “Chỗ đó giấu được giấy tờ, chứ không giấu được lòng người.”
Khuya hơn, Ly ngồi sát tôi ở bậc thềm, chân đung đưa. Căn nhà yên tĩnh đến mức nghe được tiếng giọt nước nhỏ trong bồn cây. Ly tựa đầu lên vai tôi:
“Em còn một bí mật.”
“Còn nữa?” Tôi giả vờ than.
“Bí mật này… chị cũng biết. Cha cũng biết. Chỉ chưa có dịp nói với anh: Năm mười tuổi, em mới ‘về’ căn nhà này. Cha nhận nuôi em từ một cơn lũ ở miền Trung. Em không cùng máu với chị. Nhưng cha chưa bao giờ để hai đứa thấy khác nhau. Em nói điều này để anh hiểu vì sao em sợ mất cái nhà: đó không chỉ là tường gạch mà là nơi em được sinh ra lần thứ hai.”
Tôi im rất lâu. Rồi tôi nói thật khẽ:
“Anh yêu ngôi nhà này vì có em. Còn em yêu nó vì có cha. Và cha yêu nó vì nó có tổ tiên. Ba tình yêu khác nhau, cùng chạm nhau ở cái bát nhang. Thế thì… giữ nhà là giữ chỗ giao nhau ấy.”
Ly gật, đôi mắt long lanh như vừa nhặt được một đồng xu dưới đáy giếng:
“Thế nên cha mới ủy quyền cho anh. Ông già tinh quái.”
“Ừ.” Tôi cười. “Ông còn biết chọn yên xe để giấu. Ai chơi xe đạp cũ mới hiểu yên là thứ mình ngồi lên, là chỗ nặng nhất. Giấu thứ nặng vào chỗ quen chịu nặng—đỡ gãy.”
Ly cười, áp gò má vào vai tôi. Hân đi ngang, mang ra ba ly trà nóng. Chị đặt xuống, đùa:
“Cho ‘người quán xuyến hương hỏa’ thêm ít trà để đỡ… đỏ mặt.”
Tôi bưng ly, thổi khói:
“Lần sau có gõ cửa nửa đêm, chị nhớ mặc thêm áo khoác dày. Đỡ làm em… bối rối.”
Hân cười lớn:
“Đã bảo cánh cửa ấy khóa rồi mà.”
Ba ly trà khói mỏng. Bên kia tường, bát nhang vàng một sợi khói đượm. Cái nhà cũ như vừa bước qua một bờ rào vô hình, đi từ cánh đồng nứt nẻ sang một miếng ruộng bỗng có mưa.
Ở đâu đó, có người vẫn nghĩ rằng câu chuyện này bắt đầu bằng một chiếc váy ngủ mỏng manh. Nhưng thật ra, nó bắt đầu bằng một cái gõ cửa—và kết thúc bằng một cánh cửa khác được khóa im ỉm từ bên trong. Và ở giữa hai cánh cửa ấy, chúng tôi bắt gặp nhau không phải trong một cú trượt chân, mà trong một cú đứng thẳng.
