Tôi tên Lan, làm dâu trong một gia đình nhỏ ở ngoại thành. Bố chồng tôi – ông Lâm – năm nay đã ngoài tám mươi, từng là bộ đội về hưu, tính tình hiền lành, ít nói.

Mỗi tháng, đến ngày lĩnh lương hưu, ông đều tự mình chống gậy ra xã từ sớm. Chiều về, ông vẫn cười, bảo:
– “Lĩnh được rồi, đủ tiêu tháng này.”
Nhưng kỳ lạ ở chỗ, trong tủ của ông chẳng bao giờ thấy đồng nào. Tôi hỏi chồng thì anh bảo:
– “Bố chắc cho họ hàng hay giúp người nghèo thôi, em đừng nghĩ nhiều.”

Nhưng linh cảm của tôi không yên. Gần đây, tôi để ý thấy cứ đến khoảng nửa đêm hôm lĩnh lương, ông lại lén lút rời khỏi nhà, tay cầm cái túi vải bạc màu.

Một hôm, tò mò không chịu nổi, tôi quyết định rình theo. Chồng tôi ban đầu phản đối, nhưng rồi cũng đi cùng, sợ tôi gặp chuyện.

Trăng đêm ấy mờ, con đường dẫn ra nghĩa trang đầu làng tối như mực. Từ xa, chúng tôi thấy bóng ông lặng lẽ đặt túi xuống một ngôi mộ cũ, tay run run rút ra xấp tiền gói trong tờ giấy báo.

Bên cạnh, một người phụ nữ tầm hơn sáu mươi tuổi, tóc bạc cắt ngắn, đã đứng chờ sẵn. Ánh đèn pin yếu ớt hắt lên khuôn mặt gầy gò, khiến tôi thoáng rùng mình.

Ông Lâm khẽ nói, giọng run run:
– “Tháng này bố vẫn giữ lời… vẫn gửi đủ cho mẹ con.”
Người phụ nữ cầm lấy tiền, mắt đỏ hoe:
– “Anh Lâm ơi, ba mươi năm rồi, sao anh vẫn chưa quên được chị ấy?”

Tôi nín thở, tim đập dồn dập. “Chị ấy”? Ai là “chị ấy”?

Chồng tôi lảo đảo bước ra khỏi bụi cây, giọng nghẹn lại:
– “Bố… đây là chuyện gì?”

Ông quay lại, gương mặt tái đi trong ánh trăng. Một lúc lâu sau, ông mới ngồi phịch xuống bậc mộ, thở hắt:
– “Các con à… Đây là mộ của bà Mai, mẹ của đứa con gái riêng của bố.”

Cả hai vợ chồng tôi chết lặng.

Ông kể: năm ấy, trước khi lấy mẹ chồng tôi bây giờ, ông từng yêu một người phụ nữ tên Mai, nhưng vì hoàn cảnh chiến tranh, hai người lạc mất nhau. Sau này, khi ông trở về, bà Mai đã có con nhỏ và sống đơn độc. Ông âm thầm giúp đỡ mẹ con họ suốt mấy chục năm, nhưng không bao giờ dám nói với ai, sợ vợ con tủi hổ.

Bà Mai mất đã hơn hai năm, để lại cô con gái bệnh tật – chính người phụ nữ đang đứng cạnh ông bây giờ. Hàng tháng, ông vẫn lén trích một nửa lương hưu gửi cho cô ta để chữa bệnh, phần còn lại mang ra mộ bà Mai như cách “giữ lời hứa” cuối cùng.

Nghe đến đó, tôi chỉ thấy cổ họng nghẹn cứng. Chồng tôi đứng lặng, mắt đỏ hoe.

Ông Lâm cúi đầu, giọng khản đặc:
– “Bố không phản bội ai cả… chỉ là có những món nợ tình cảm người ta mang theo đến tận cuối đời.”

Tôi rưng rưng, bước lại đỡ ông dậy, nói khẽ:
– “Bố ơi, từ giờ bố không cần lén lút nữa. Con sẽ đưa cô ấy đi khám, còn phần của bà Mai, cứ để con chăm nom cùng bố.”

Ông nhìn tôi, ánh mắt già nua bỗng sáng lên, rưng rưng nước mắt.

Đêm ấy, lần đầu tiên tôi hiểu rằng có những bí mật không phải để giấu, mà để nhắc ta nhớ rằng lòng người, dù trải qua bao năm tháng, vẫn có thể thật sâu, thật nhân hậu.