Trận mưa lũ lịch sử đang nhấn chìm nhiều tỉnh thành khu vực miền Trung và Tây Nguyên, gây ra thiệt hại vô cùng nặng nề về người và tài sản.
Lực lượng vũ trang đã xuyên đêm cứu dân trên đỉnh lũ Gia Lai. Ảnh: Đức Dũng
Sáng 21.11, theo báo cáo nhanh của Cục Quản lý Đê điều và Phòng, chống thiên tai (Bộ Nông nghiệp và Môi trường), mưa lũ đặc biệt lớn đã gây ra những hậu quả thảm khốc tại các tỉnh miền Trung, đặc biệt là Gia Lai, Đắk Lắk và Khánh Hòa. Tính đến tối 20.11, đã có ít nhất 52 người chết và mất tích.
Trong đó có 43 người chết (Đắk Lắk 16, Khánh Hòa 14, Gia Lai 5, Lâm Đồng 4, Huế 2, Đà Nẵng 2) và 9 người khác mất tích (Đắk Lắk 4, Đà Nẵng 2, Quảng Trị 1, Khánh Hòa 1, Lâm Đồng 1).
Mưa lũ cũng đã nhấn chìm gần 68.000 ngôi nhà. Trong đó, Đắk Lắk là địa phương chịu ảnh hưởng nặng nề nhất với hơn 39.500 nhà bị ngập, Gia Lai với 19.200 nhà và Khánh Hòa 9.000 nhà. Hàng loạt xã, phường tại các tỉnh này đang bị cô lập trong biển nước.
Thiệt hại về nông nghiệp là 15.000 ha lúa và hoa màu bị ngập úng, hư hại hoàn toàn; gần 31.000 con gia súc, gia cầm bị chết, cuốn trôi. Ước tính thiệt hại kinh tế ban đầu đã vượt con số 3.000 tỉ đồng.
Hơn 30 vị trí trên các quốc lộ và 142 vị trí trên các tỉnh lộ bị ngập sâu, sạt lở gây ách tắc. Đặc biệt, đèo Prenn và đèo Mimosa (Lâm Đồng) bị sạt lở nghiêm trọng, buộc địa phương phải công bố tình huống khẩn cấp. Ngành đường sắt đã phải dừng 14 chuyến tàu khách, trong khi Cảng Hàng không Tuy Hòa tạm ngưng hoạt động trong ngày 20.11. Gần 400.000 khách hàng tại nhiều địa phương vẫn đang trong tình trạng mất điện.
Nguyên nhân của thảm họa được xác định là do đợt mưa đặc biệt lớn kéo dài từ ngày 16.11. Nhiều khu vực ghi nhận lượng mưa trong 5 ngày lên tới 1.000 – 1.800mm. Đặc biệt, trong ngày 19.11, tại Đắk Lắk (địa bàn tỉnh Phú Yên cũ) đã có mưa đặc biệt lớn trên diện rộng, có nơi lên tới hơn 800mm chỉ trong một ngày. Tại Khánh Hòa, trạm Hồ Hoa Sơn ghi nhận lượng mưa 24 giờ lên tới 684mm.
Lượng mưa khổng lồ đã khiến lũ trên các con sông dâng lên nhanh chóng, vượt qua các mốc lịch sử từng được ghi nhận. Lũ trên sông Ba (Đắk Lắk), sông Kỳ Lộ (Đắk Lắk) và sông Dinh Ninh Hòa (Khánh Hòa) đã đồng loạt đạt đỉnh, vượt lũ lịch sử từ 0,2 đến 1,1m. Tại Củng Sơn (sông Ba), đỉnh lũ cao hơn đỉnh lũ lịch sử năm 1993 tới 1,09m.
Dù hiện tại lũ trên các sông lớn đang xuống, nhưng Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia cảnh báo mưa to đến rất to vẫn tiếp tục diễn ra tại các tỉnh từ Đà Nẵng đến Khánh Hòa trong ngày 21 – 22.11, nguy cơ lũ quét, sạt lở đất và ngập úng vẫn ở mức rất cao.
Trước tình hình khẩn cấp, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã chủ trì cuộc họp khẩn trực tuyến ngay trong đêm 20.11 để chỉ đạo công tác ứng phó. Hàng loạt công điện khẩn đã được ban hành, yêu cầu các địa phương tập trung mọi nguồn lực để cứu dân.
Phó Thủ tướng Chính phủ Hồ Quốc Dũng đã trực tiếp có mặt tại các điểm nóng ở Khánh Hòa, Đắk Lắk để thị sát, chỉ đạo công tác khắc phục hậu quả. Chủ tịch nước Lương Cường cũng đã đến thăm hỏi, động viên người dân vùng lũ tại Đà Nẵng.
Bộ Quốc phòng đã điều động hơn 21.000 lượt cán bộ chiến sĩ, dân quân tự vệ cùng hàng trăm phương tiện chuyên dụng giúp dân sơ tán, khắc phục hậu quả. 4 máy bay trực thăng Mi cùng 9 tấn lương khô đã sẵn sàng để tiếp tế cho các vùng bị cô lập. Bộ Công an cũng huy động gần 42.000 lượt cán bộ, chiến sĩ tham gia ứng phó, đảm bảo an ninh trật tự và phân luồng giao thông.
Chính phủ đã quyết định hỗ trợ khẩn cấp 50 tỉ đồng cho Khánh Hòa, 300 tỉ đồng cho Gia Lai và 200 tỉ đồng cho Đắk Lắk. Bộ Tài chính cũng đã xuất cấp 4.000 tấn gạo từ nguồn dự trữ quốc gia để cứu trợ người dân.
Các hồ chứa thủy điện, thủy lợi trong khu vực đã và đang được vận hành linh hoạt để điều tiết, cắt giảm lũ cho hạ du. Chỉ riêng liên hồ chứa trên lưu vực sông Ba đã cắt giảm được gần 110 triệu m³ nước.
Công tác sơ tán dân được thực hiện khẩn trương, với hơn 21.700 hộ/71.669 người tại các khu vực nguy hiểm đã được di dời đến nơi an toàn.
Nhiều tổ chức như UNICEF, IOM, Liên minh Châu Âu… đã cam kết và viện trợ khẩn cấp hàng hóa, nhu yếu phẩm trị giá hàng triệu USD để giúp đỡ người dân vùng lũ.
