Làng Yên nằm nép mình bên dòng sông nhỏ, nơi những rặng tre xanh nhạt bóng, những cánh đồng lúa trải dài bất tận. Cuộc sống ở đây chậm rãi, bình dị, người dân quen thuộc với những tiếng chim hót buổi sớm và ánh hoàng hôn đỏ rực chiều tà. Trong làng làng ấy, gia đình ông Tâm là một mảnh ghép quen thuộc. Ông Tâm và vợ bà Lan là công nhân ở khu công nghiệp cách làng hơn ba mươi cây số. Họ làm việc từ sáng sớm đến tối mờ, chỉ mong dành chút tiền cho cô con gái nhỏ, Hạ, mới lên bảy tuổi.
Hạ là một cô bé lanh lợi, đôi mắt tròn xoe như hai hạt nhãn, nụ cười trong trẻo tạo ai cũng phải yêu mến. Vì bố mẹ bận rộn, Hạ thường được gửi sang nhà cô ấy cách đó một vài căn. Nhưng trong làng, Hạ thân nhất với anh Nam, con trai lớn của nhà hàng xóm. Nam mười sáu tuổi, gầy gò, ít nói, nhưng luôn tỏ ra thương Hạ như em gái. Cậu thường dẫn Hạ đi bắt cào cào, hái hoa dại, hay ngồi kể chuyện cổ tích bên bờ ao sau làng. Không ai ngờ rằng, chính sự gần gũi ấy lại dẫn đến một bi kịch không thể nào quên.
Một buổi chiều hè, trời ôi ả, Hạ lon tấn chạy sang nhà cô cọ như thường lệ. Nhưng hôm nay cô ấy rộn ràng đi thăm người thân ở làng bên, Hạ đành quay về, lang thang quanh bờ ao để chờ bố mẹ. Nam, đang ngồi câu cá gần đó, thấy Hạ, liền gọi cô bé lại. Không ai biết chính xác chuyện gì đã xảy ra. Chỉ biết rằng, trong một khoảnh khắc giải quyết mất kiểm soát, Nam, bởi vì một lý do mà sau này không ai đào sâu, đã ra tay với Hạ. Có thể là một phút giận dữ, một cơn bốc đồng của trẻ nhỏ, hay một bí mật đen tối mà bạn phải che giấu. Hạ, cô bé nhỏ bé, không thể chống cự. Nam chiến, ẩn náu trong một chiếc bao tải cũ, buộc đá rồi thả xuống ao sau làng, nơi nước sâu và tối om.
Những ngày sau đó, cả làng Yên chìm trong lo lắng. Hạ tích. Ông Tâm và bà Lan bỏ việc, chạy khắp nơi tìm con. Dân làng tổ chức tìm kiếm, từ cánh đồng đến bìa rừng, nhưng không một dấu vết. Nam vẫn xuất hiện, giảm lì xì như mọi khi, thậm chí còn tham gia nhóm tìm kiếm, không tạo ra ai nghi ngờ. Nhưng ông Tâm, với linh cảm của một người cha, luôn cảm thấy có điều gì bất an khi nhìn vào mắt Nam. Ông không nói ra, chỉ âm thầm quan sát.
Hai tuần sau, một người chăn vịt phát hiện chiếc bánh bao tải kẹt kẹt vào bụi lau dưới ao. Khi kéo lên, cả làng bàng hoàng. Thi thể Hạ, dù đã được nước nước, vẫn còn nguyên nụ cười trên khuôn mặt nhỏ bé. Cả làng Yên tĩnh như chết. Bà Lan ức chế, còn ông tâm chỉ đó, đôi mắt đỏ hoe, nắm chặt tay đến mạch máu. Cảnh báo được gọi đến, và qua điều tra, dấu vết trên bao tải đường dẫn họ đến Nam. Cậu ta bị bắt ngay trong đêm, trả thù, không nói một lời. Dân làng, từ thương, quay sang bên trong. Nhà Nam ném đá, mẹ quỳ xin lỗi cả làng, nhưng không thể xoa dịu nỗi đau.
Sự thật về hành động của Nam dần hé lộ. Cậu khai rằng, hôm nay, Hạ vô tình làm rơi chiếc điện thoại cũ của cậu xuống ao trong lúc vui nghịch. Nam, bạc đang chịu áp lực từ gia đình và những câu rối tuổi dậy thì, đã nổi điên. Trong cơn cuồng nộ, cậu đưa hạ ngã, và cô bé đập đầu vào đá. Hoảng sợ, Nam cho rằng Hạ đã chết, nên giấu kín để che giấu tội lỗi. Nhưng điều tra cho thấy, Hạ chỉ bất tỉnh, và công việc chính được xử lý xuống ao mới là nguyên nhân tạo cô bé ra đi mãi mãi. Sự thực đó như một sự thật không cần thiết đối với ông Tâm. Nếu Nam bình tĩnh hơn, nếu bạn gọi người lớn, Hạ có thể được cứu.
Làng Yên quyết định tổ chức tang lễ cho Hạ, không chỉ đưa cô bé mà còn để xoa dịu nỗi đau của ông Tâm và bà Lan. Lễ tang được tổ chức ngay bên bờ sông, nơi Hạ từng thích ngồi ngắm hoàng hôn. Dân làng, từ già đến trẻ, đều góp sức. Người mang tre nứa dựng rạp, người mang hoa dại kết nối thành vòng, người nấu cơm cúng. Một không khí u uất bao trùm, nhưng cũng đầy tình người.
Buổi sáng tang lễ, trời trong xanh, nhưng gió thổi lành lạnh như mang theo hơi thở của Hạ. Cỗ quan tài nhỏ được đặt giữa rạp, phủ vải trắng tinh, bên trên là di ảnh Hạ với nụ cười hồn nhiên. Bà con trong làng đứng chật kín, nhiều người không cầm được nước mắt. Ông Tâm, dù đau đớn, vẫn cố gắng đứng thẳng, đọc lời tiễn biệt con gái. Giọng ông run rẩy: “Hạ ơi, bố xin lỗi vì không bảo vệ được con. Con ra đi thanh thản, bố mẹ sẽ sống tiếp vì con.” Bà Lan không nói được, chỉ ôm chặt di ảnh, nước mắt rơi lã chã.
Cụ bà Hiền, người lớn tuổi nhất làng, bước lên, đặt một bó hoa cúc dại bên quan tài. Cụ kể rằng, Hạ từng hái hoa tặng cụ, gọi cụ là “bà tiên” vì mái tóc bạc trắng. Câu chuyện khiến cả làng bật khóc. Trẻ con trong làng, những đứa từng chơi với Hạ, mang theo những con cào cào bằng lá tre, đặt quanh quan tài như muốn tiễn bạn. Một chú chim nhỏ bất ngờ đậu trên cành tre, hót vang, như thể Hạ đang hiện diện đâu đây.
Cao trào của tang lễ là khi ông Tâm quyết định thả một chiếc thuyền giấy xuống sông. Trên thuyền là những món đồ Hạ yêu thích: một con búp bê vải, một chiếc kẹo ngọt, và một bức thư ông viết cho con. Dân làng đứng lặng, nhìn chiếc thuyền trôi xa, mang theo linh hồn Hạ về nơi yên nghỉ. Khi thuyền khuất bóng, một cơn gió mạnh thổi qua, làm rạp rung lên, như thể Hạ đang vẫy chào lần cuối.
Nhưng câu chuyện không dừng lại ở đó. Vài ngày sau tang lễ, một người dân làng phát hiện một chiếc hộp gỗ nhỏ trôi dạt bên bờ ao, nơi Hạ được tìm thấy. Trong hộp là một mẩu giấy, nét chữ nguệch ngoạc của trẻ con: “Anh Nam, em xin lỗi vì làm rơi điện thoại. Em hứa sẽ đền anh một cái mới. Hạ.” Hóa ra, trước khi mọi chuyện xảy ra, Hạ đã viết mẩu giấy này, định đưa cho Nam nhưng chưa kịp. Mẩu giấy ấy như một nhát dao nữa đâm vào lòng ông Tâm. Hạ, dù nhỏ bé, đã mang trong mình sự chân thành và tình yêu thương lớn lao. Cô bé không trách móc, không giận dỗi, mà chỉ muốn xin lỗi.
Mẩu giấy ấy cũng làm cả làng nhìn lại. Nam, dù phạm tội, cũng chỉ là một cậu bé bị cảm xúc lấn át. Một số người bắt đầu cảm thấy thương xót, dù không thể tha thứ. Ông Tâm, sau nhiều đêm mất ngủ, quyết định đến trại giam thăm Nam. Ông không nói gì nhiều, chỉ đưa mẩu giấy cho cậu xem. Nam khóc nức nở, quỳ xin lỗi. Ông Tâm lặng lẽ ra về, lòng nhẹ nhõm hơn, như thể đã buông được một phần gánh nặng.
Làng Yên dần trở lại nhịp sống thường ngày, nhưng bóng dáng Hạ vẫn ở lại. Dân làng lập một góc nhỏ bên bờ sông, nơi đặt một tảng đá khắc tên Hạ, xung quanh là những khóm hoa cúc dại. Ông Tâm và bà Lan, dù mãi mãi không thể nguôi nỗi đau, quyết định ở lại làng, sống tiếp vì những ký ức về con. Họ mở một lớp học nhỏ, dạy trẻ con trong làng đọc chữ, như cách Hạ từng mơ ước.
Câu chuyện về Hạ trở thành một bài học cho cả làng Yên. Nó nhắc nhở mọi người về sự mong manh của cuộc đời, về những phút giây bốc đồng có thể dẫn đến bi kịch, và về sức mạnh của tình yêu thương, dù trong đau khổ. Mỗi khi hoàng hôn thảnh thơi xuống, người ta vẫn thấy ông tâm ngồi bên bờ sông, nhìn dòng nước tĩnh lặng trôi, như thể đang trò chuyện với Hạ, cô bé mãi mãi là ánh nắng của làng Yên.
